Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq


nari­beri surdik — o`rin ravishi. U nari­beri



Download 0,89 Mb.
bet110/249
Sana08.07.2021
Hajmi0,89 Mb.
#112874
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   249
Bog'liq
Ma‘ruzalar matni ona tili

Partalarni nari­beri surdik — o`rin ravishi. U nari­beri dars qildi — holat ravishi.

Ravishning tuzilishiga ko`ra turlari. Ravish tuzilishiga ko`ra sodda, qo`shma, juft va takroriy bo`ladi.

Sodda ravish bir asosdan tashkil topib, yasovchi qo`shimcha olish/olmasligiga ko`ra ikki turga bo`linadi:

1) sodda tub: oz, erta, indin, bultur, kecha, avval; birdan, birga, qo`qqisdan, yaqinda, bugun, tez, sekin, sal, ko`p, kechasi;

2) sodda yasama: tiriklayin, yangicha, mardona, qahramonlarcha, ko`pincha, betinim.

Qo`shma ravish birdan ortiq asosdan tashkil topadi:

1) u/bu/shu/o`sha + yer/yoq/ora/o`rta: u yerga, bu yerda, shu yerdan, o`sha yoqdan, bu orada, shu o`rtada;

2) shu/o`sha+kun/zamon/vaqt/on/asno: shu zamon, shu zahoti, shu onda, shu kuni, shu asnoda, o`sha zamon;

3) har+bosh/o`rin kelishigidagi so`z: har dam, har zamonda, har gal, har yoqdan, har kuni, har yili, har yoqqa, har yerda, har lahza, .har taraf;

4) bir+bosh/o`rin kelishigidagi so`z: bir pas, bir on, bir onda, bir boshdan, bir zamon, bir tekis, bir oz, birmuncha, bir talay, bir nav, biryo`la, bir kuni, bir dam, bir zumda, bir nafas;

5) o`zlashma so`z: baqadrihol, bajonudil, baholiqudrat.



Juft ravish ikki ravishning juftlashuvidan yuzaga keladi. Juft ravish qismlarining mustaqil ishlatilishi yoki ishlatilmasligiga ko`ra quyidagi guruhlarga bo`linadi:

1) ikki qismi ham yakka ishlatiladi: ozmi­ko`pmi, erta-yu kech, kecha­kunduz, qishin­yozin/yozin­qishin, tun­kun, erta­indin, uzil­kesil, ura­sura, unda­bunda, asta­sekin, yana­tag`in, eson­omon;

2) qismidan biri yakka ishlatilmaydi: ora­chora, ro`y­rost, sal­pal, chala­chulpa, emin­erkin, huda­behuda, oz­moz, dom­daraksiz, mo`l­ko`l, ora­sira;

3) ikki qismi ham yakka holda ishlatilmaydi: onda­sonda, eran­qaran, o`lda­jo`lda, azza­bazza, apil­tapil, imi­jimida.




Download 0,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   249




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish