Chizmachilik


Har  xil  radiusli  ikki  aylanaga  urinma  o‘tkazish



Download 8,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/190
Sana31.12.2021
Hajmi8,66 Mb.
#237070
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   190
Bog'liq
1.Чизмачилик. дарслик

Har  xil  radiusli  ikki  aylanaga  urinma  o‘tkazish.  Ikki  aylanaga  umumiy 
urinma o‘tkazishda ikki xil holat sodir bo‘ladi. Tashqi urinma (12.9-rasm) va ichki 
urinma (12.10-rasm). Ularni yasash usuli bilan tanishamiz. 
Berilgan  R
1
  radiusli  va  O
1
  markazli  birinchi  aylana  bilan  R
2
  radiusli  O
2 
markazli  ikkinchi  aylanaga  umumiy  chiziqlar,  ya’ni  urinmalar  o‘tkazish  talab 
qilingan  bo‘lsin  (12.9-rasm).  Aylanalar  markazi  orasidagi  O
1
O
2 
masofani  teng 
ikkiga bo‘lib, uning o‘rtasi O nuqta aniqlanadi. Bu topilgan O nuqtadan OO
1
=OO
2
 
radius  bilan  aylana  chiziladi.  So‘ngra  berilgan  aylanalarning  radiuslari  ayirmasi, 
ya’ni  R
1
-R
2
  radius  bilan  katta  aylana  markazi  O
1
  dan  aylana  chiziladi.  Bu 
o‘tkazilgan  aylanalarning  o‘zaro  kesishgan  nuqtalari  L  va  M  bo‘ladi.  Bu  L  va  M 
nuqtalarni  O
1 
markaz  bilan  birlashtirib,  davom  ettiriladi  hamda  ularning  berilgan 
katta  aylana  bilan  kesishgan  1  va  2  nuqtalari  topiladi.  Hosil  bo‘lgan  O
1
1  va  O
1
2 
radiuslarga  parallel  qilib  kichik  aylana  markazi  O
2
  orqali  to‘g‘ri  chiziqlar 
o‘tkaziladi  va  ularning  aylana  bilan  kesishgan  34
 
nuqtalari  aniqlanadi.  Topilgan 
urinish,  ya’ni  tutash  nuqtalar  mos  holda  birlashtiriladi.  Bu  yerda  1  bilan  3  va  2 
bilan  4  tutashadi.  Hosil  bo‘lgan  13
 
va  24  to‘g‘ri  chiziqlar  berilgan  aylanalarning 
har ikkalasiga urinib o‘tadi. 
     
 
                                 12.9-rasm                                           12.10-rasm 
Radiuslari tegishlicha R
1
 va R
2
 hamda markazlari O
1
 va O
2 
nuqtalarda bo‘lgan 
aylanalarning  umumiy  urinmalari  o‘tkazish  talab  qilingan  bo‘lsin  (12.10-rasm). 
Bunda  urinmalar  o‘zaro  kesishuvchi  qilib  aylanalarning  biriga  bir  tomoni  bilan 
ikkinchisiga  esa  ikkinchi  tomoni  bilan  urinsin.  Shunda,  to‘g‘ri  chiziqqa  s 


53 
 
yo‘nalishda  qaralganda,  O
1
  markazli  aylanada  tashqi,  O
2
  markazli  aylanaga 
nisbatan ichki tutashma hosil bo‘ladi. 
Buning uchun berilgan aylanalarning markazlari orasidagi masofa teng ikkiga 
bo‘linadi  va  uning  o‘rta  nuqtasi  O  aniqlanadi.  Bu  O  nuqtadan  OO

(OO
2
)  radius 
bilan  aylana  chiziladi.  Keyin  berilgan  katta  aylana  markazi  O
1
  dan  aylana 
radiuslarining  yig‘indisi,  ya’ni  R
1
+R
2 
bilan  aylana  o‘tkaziladi.  O‘tkazilgan 
aylanalar  o‘zaro  A  va  B  nuqtalarda  kesishadi.  Bu  topilgan  nuqtalar  katta  aylana 
markazi O
1
 bilan birlashtiriladi. Hosil bo‘lgan O
1
A va O
1
B radiuslar katta aylanani 
1  va  2  nuqtalarda  kesadi.  So‘ngra  kichik  aylana  markazi  O
2
  dan  O
1
3  va  O
1
4 
radiuslarga  parallel  qilib  shu  kichik  aylananing  O
2
4,  O
2
3  radius  to‘g‘ri  chiziqlar 
o‘tkaziladi va 1423 urinma chiziqlar chiziladi (12.10-rasm). 

Download 8,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   190




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish