Chimyon mashtexservis

Korxona moliyaviy qo’yilmalari( uzoq muddatli investitsiyalar) balans qiymatini aniqlash²

T/r	Ko’rsatkich nomi	Satr kodi	Balans qiymati (so’mda)
1	Qimmatli qog’ozlar (0610)	040	17299
2	Shuba xo’jalikjamiyatiga investitsiyalar (0620)	050	0
3	Qaram xo’jalik jamiyatlariga investitsiyalar (0630)	060	0
4	Xorijiy sarmoya ishtirokidagi investitsiyalarga investitsiyalar (0610)	070	0
5	Uzoq muddatli boshqa investitsiyalar (0690)	080	0
6	O’rnatiladigan uskunalar (0700)	090	0
7	Kapital qo’yilmalar (0800)	100	0
	Uzoq muddatli investitsiyalar jami	030	17299

Tovar-moddiy zaxiralarning bozor qiymatini aniqlash. Bunda, xom ashyo qiymati eltib berish qiymatini, realizatsiya qilish sof qiymati boʼyicha tugallanmagan ishlab chiqarish qiymatini, bozor qiymati boʼyicha realizatsiya qilish xarajatlari chegirib tashlangan tayyor mahsulot qiymatini oʼz ichiga olgan joriy bozor narxlari boʼyicha baholanadi. Tuzilgan shartnomaga muvofiq chiqarilgan tayyor mahsulot qiymatiga tuzatish kiritilmaydi.
Farg’ona tumani «Chimyon mashtexservis» MChJning 01.10.2018 yil holatiga tuzilgan 1-sonli buxgalteriya balansiga asosan quyidagi tovar-moddiy zaxiralari mavjud:
4-jadval

T/r	Ko’rsatkich nomi	Satr kodi	Balans qiymati
1	Ishlab chiqarish zahiralari( 1000, 1100, 1500, 1600)	150	31653,6
2	Tugallanmagan ishlab chiqarish( 2000, 2100, 2300, 2600, 2700)	160	0
3	Tayyor mahsulot(2800)	170	0
4	Tovarlar (2900 dan 2980 ayirmasi)	180	1076,2
	Uzoq muddatli investitsiyalar jami (satr 150+160+170+180)	140	32729,8

8-son MBMSni uslubiy ko’rsatmasiga asosan bo’lg’usi davr xarajatlari balans qiymati bo’yicha baholanishi va pul mablag’lari qiymatiga tuzatish kiritilmasligi belgilanganligi sababli Farg’ona tumani «Chimyon mashtexservis» MChJning 01.10.2018 holatiga tuzilgan 1-sonli buxgalteriya balansida mazkur qiymatlar balans qiymati bo’yicha baholanadi.

5-jadval.

T/r	Ko’rsatkich nomi	Satr kodi	Balans qiymati
1	Kelgusi davr xarajatlari(3100)	190	66976,7
2	Kechiktirilgan xarajatlar(3200)	200	64250
3	Pul mablag’lari jami (satr 330+340+350+360)	320	54178,1

Debitorlik qarzining bozor qiymatini aniqlash. Har bir debitor boʼyicha debitorlik qarzining bozor qiymatini kutilayotgan qarz toʼlovlari va qarz boʼyicha foizlarni diskontlashni diskontlash stavkasi boʼyicha, qarzni uzish muddatlari va ehtimolini hisobga olgan holda amalga oshirish yoʼli bilan aniqlaydi. Diskontlash stavkasi Oʼzbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilangan qayta moliyalash stavkasi miqdorida olinadi. Hajmi uncha katta boʼlmagan (eng kam ish haqi miqdorining ikki yuz baravarigacha) berilgan avanslar va debitorlik qarzlarini baholashda, shuningdek, debitorlik qarzini uzish boʼyicha toʼlovlar uch oy ichida kutilayotgan boʼlsa, ularning qiymati balans qiymatiga teng deb olinadi.
Farg’ona tumani «Chimyon mashtexservis» MChJning 01.10.2018 yil holatiga tuzilgan 1-sonli buxgalteriya balansiga asosan qoʼyidagicha debitorlik qarzlari mavjud:
6-jadval.

T/r	Ko’rsatkich nomi	Satr kodi	Balans qiymati
1	Muddati o’tgan	211	1899912
2	Haridor va buyurtmachilarning qarzi (4000-4900)	220
3	Ajratilgan bolinmalarning qarzi (4110)	230
4	Qaram va shuba xo’jalik jamiyatlarining qarzi (4120)	240
5	Hodimlarga berilgan bo’naklar (4200)	250
6	Molyetkazib beruvchi va pudrachilarga berilgan bo’naklar (4300)	260
7	Byudjetga soliq va yig’imlar bo’yicha bo’nak to’lovlari (4400)	270	284,8
8	Maqsadli davlat jamg’armalari va sug’urtalar bo’yicha to’lovlar (4500)	280	974,1
9	Ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlari bo’yicha qarzi (4600)	290
10	Hodimlarning boshqa operatsiyalar bo’yicha qarzi (4700)	300	6977
11	Boshqa debitorlik qarzi (4800)	310	255377,7
	Debitorlar jami (satr220+240+250+260+270+280+290+300+310)	210	2163525,6

Korxona moliyaviy holatining tahlili biznesni baholash jarayonida muhim ahamiyat kasb etadi. Tahlil o’tkazishdan maqsad – korxonaning o’tgan davrdagi rivojlanish tendentsiyasini aniqlash, bugungi holatini baholash, kelgusidagi rivojlanishini asoslash, uning ishchanlik va moliyaviy xatarlari darajasini aniqlashdir.
Quyida jadvallarda Farg’ona tumani «Chimyon mashtexservis» MChJning 2016, 2017, 2018 va 01.10.2018 holatlariga buxgalteriya balansi va moliyaviy hisobotlar natijalari haqida maʼlumotlar keltirilgan (6-jad. va 7-jad.):
7-jadval.
Buxgalteriya balansi (1-shakl) million so’mda.

Aktiv (1-bo’lim Uzoq muddatli aktivlar)	Satr kodi	01.01.2016	01.01.2017	01.01.2018	01.10.2019
Asosiy vositalar
Boshlang’ich (qayta tiklash) qiymati	010	3 120 735,3	2 411 782,7	2 386 184,0	8 074 549,80
Eskirish summasi	011	2 252 615,6	1 795 031,6	1 717 146,6	1 768 164,00
Qoldiq balans qiymati	012	868 119,7	616 751,1	669 037,4	6306385,8
Uzoq muddatli investitsiyalar jami (040+050+060+070+080)	030	1 729,00	1 729,00	1 729,00	17 299,00
Qimmatli qog’ozlar	040	1 729,0	1 729,0	1 729,0	17 299,00
Uzoq muddatli debitor qarzlar	110	273 169,5	273 169,5	-	932 027,5
Jami 1-bo’lim bo’yicha	130	1 143 018,2	891 649,6	670 766,4	7 255 712,30
2-bo’lim. Joriy aktivlar
Tovar moddiy zaxiralari, jami (150+160+170+180-satrlar)	140	63 011,40	47 261,90	55 136,80	32 729,80
Ishlab chiqarish zaxiralari	150	63 011,4	47 261,9	55 136,8	31 653,60
Tovarlar (2980 ayrilgan holda)	180				1 076,2
Kelgusi davr xarajatlari	190				66 976,70
Muddati kechiktirilgan xarajatlar	200				64 250,0
Debitorlar jami (220+230+240+250+270+280)	210	1 381 061,4	1 564 562,3	1 306 935,5	1 899 912,0
Xaridorlar va buyurtmachilar qarzlari (4900-4000)	220	1 371 581,8	1 518 779,9	1 034 813,1	1 899 912,00
Alohida bo’linmalarning qarzlari	230		42 044,2	15 150,0
Xodimlarga berilgan bo’naklar	250			621,0
Byudjetga soliqlar va yig’imlar bo’yicha bo’nak to’lovlari	270				284,8
Davlatning maqsadli jamg’armalariga va sug’urtalash bo’yicha bo’nak to’lovlari	280	284,8	284,8	974,1	974,1
Xodimlarning boshqa operatsiyalari bo’yicha qarzlari	300	9 194,8	3 453,4		6 977,0
Boshqa debitorlik qarzlari	310			255 377,7	255 377,70