Buyuk matematik olimlar

Pifagor (580-500) Pifagor yunon matematigi, faylasuf, quldor aristokratiyaning gʻoyaviy targʻibotchisi. U matematika tarixida Pifagor geometriyaga sistematik isbot tushunchasini kiritib, uni abstrakt fan darajasiga koʻtargan, toʻgʻri chiziqli shakllar geometriyasini tuzgan, oʻxshashlik haqidagi taʼlimotni yaratgan, toʻgʻri burchakli uchburchak haqidagi teoremani isbotlagan, ayrim muntazam koʻpburchak va koʻpyoqliklarni yasagan hisoblanadi. Odatda, juft va toq, tub va murakkab, mukammal sonlar, arifmetik, geometrik va garmonik proporsiyalar Pifagor nomi bilan bogʻlanadi. Pifagor maktabining matematikani sistemalashtirishdagi roli katta boʻlgan.

Albert Eynshteyn (1879-1955) U nisbiylik nazariyasi asoschisi, maydon kvant nazariyasi va statistik fizika asoschilaridan biri. Ilmiy ishlari asosan nisbiylik nazariyasiga doir. Eynshteyn massa va energiyaning oʻzaro bogʻliqligi qonunini kashf qilgan. Maydon kvant nazariyasining yaratilishida Eynshteynning hissasi juda katta. Yorugʻlik nurlanishini yorugʻlik kvantlari yoki fotonlar oqimidan iborat, deb hisoblab, yorugʻlik nurlanishining diskretligi, Broun harakatining molekulyarstatistik nazariyasini rivojlantirgan, fotonni nazariy jihatdan kashf qilgan. Fotokimyoning asosiy qonuni (Eynshteyn qonuni)ni ochgan. Eynshteyn jismlar magnitlanganda mexanik momenti oʻzgarishi hodisasini bashorat qilgan va tajribada koʻrsatgan (niderland fizigi V. de Xaaz bilan hamkorlikda). Eynshteyn gravitatsion toʻlqinlar haqida postulat qabul qilib, gravitatsion nurlanish quvvati formulasini keltirib chiqargan. 

Evklid ( mil.avv 3 asrda) Yunon matematigi; matematika, optika, mexanikaga oid asarlar muallifi. Asosiy matematik asari „Negizlar“. Unda Evklid oʻzigacha Yunonistonda toʻplangan boy matematik materialni mantiqiy tartibga tushirgan, matematikaning kelgusi taraqqiyotiga asos solgan. Bu asar matematika taraqqiyotida muhim oʻrin tutdi. Evklid geometriyasi — miloddan avvalgi 3-asrda Evklid izchil asoslagan geometriya. Parallellik aksiomasiga (toʻgʻri chiziqda yotmagan nuqta orqali shu toʻgʻri chiziq bilan kesishmaydigan faqat bitta toʻgʻri chiziq oʻtkazish mumkin, degan aksiomaga) hamda mutlaq geometriya aksiomalari sistemalari deb ataluvchi besh guruh (bogʻlanish, tartib, harakat, uzluksizlik, parallellikdan iborat) aksiomalarga asoslangan. Evklid geometriyasi aksiomalar sistemalari nuqta, toʻgʻri chiziq, tekislik, harakat va nuqta, toʻgʻri chiziq va tekislik orasidagi munosabatlarga tayanadi. Evklid geometriyasi birinchi marta izchil ravishda Evklid „Negizlar“i da bayon etilgan.