Buxoro muhandislik -texnologiya instituti «texnologiyalar va jihozlar» kafedrasi «gidravlika va gidropnevmoyuritmalar» fanidan

2). Gidrostatikaning asosiy tenglamasi.

Tinch turgan idishdagi suyuliqni qaraymiz.Bu suyuqlikka og’irlik kuchi ta`sir etadi.Koordinata o’qlarini shunday yo’naltiramizki Oz o’qi vertikal yuqoriga yo’nalgan bo’lsin.Uholda massa kuchlarining koordinata sistemasidagi proektsiyalari quyidagicha bo’ladi; X=0, U=0, Z=-g.

Gidrostatik bosim p, suyuqlikning erkin sirtidagi bosim P erkin sirt xOy tekisligidan z masofada joylashgan bo’lsin. U holda eyler tenglamasi quyidagicha bo’ladi:.

Bu tenglamalardan bosimning Ox va Oy koordinatalariga bog’liq emasligi kelib chiqadi.U holda quyidagicha bo’ladi. dp=-rgdz.

Oxirgi tenglamani erkin sirtdagi A nuqtagacha bo’lgan oraliq uchun integrallaymiz va quyidagi tenglamani olamiz;

. ning qiymati h ga teng bo’lgani uchun , so’ngi tenglama quyidagicha yoziladi;

yoki .

Bu gidrostatikaning asosiy tenglamasi deyiladi va u suyuqlikning ixtiyoriy nuqtasidagi bosimni suyuqlik turiga qarab va olingan nuqtaning erkin sirtdan qanday masofaga ekanligiga qarab aniqlanadi.

Gidrostatikaning asosiy tenglamasi ; suyuqlik ichidagi ixtiyoriy nuqtadagi bosim r suyuqlik erkin sirtidagi r bilan shu nuqtadagi suyuqlik ustuni bosimining yig’indisiga teng.