Bufer eritmalar

Kislotali bufer sistema uchun Genderson-Gasselbah tenglamasi

[CH3COOH] -lg [H+] = -lgKdis.- lg---------------- [CH3COO-] C tuz pH = pKk-ta + lg ----------- C k-ta

Asosli bufer sistema uchun Genderson-Gasselbah tenglamasi

NH4OH NH4+ + OH-

NH4Cl NH4+ + Cl-

[NH4+][OH-]

Asos uchun: Kdis.=------------------- yoki:

[NH4OH]

[NH4OH]

[OH-] = Kdis.-----------------

[NH4+]

Asosli bufer sistema uchun Genderson-Gasselbah tenglamasi

[NH4OH] -lg [OH-] = -lgKdis.- lg---------------- [NH4+] C tuz pOH = pKasos + lg --------- Casos

C tuz pH = 14 - pKasos - lg --------- Casos

Bufer ta’sirining mehanizmi

Bufer sistemalarning pH qiymatini doimiy saqlash hususiyati bufer ta’siri deyiladi.

CH3COOH CH3COO- + H+

CH3COONa CH3COO- + Na+

Oz miqdorda kuchli kislota qo’shganda:

H+ + CH3COO- = CH3COOH

ya’ni muvozanat kuchsiz elektrolit CH3COOH hosil bo’lish tomonga siljiydi.

Oz miqdorda kuchli asos qo’shganda:

OH- + H+ = H2O

ya’ni muvozanat kuchsiz elektrolit H2O hosil bo’lish tomonga siljiydi.

BUFER SIG’IMI

C

B = -------------- mmol

pH1 - pH0

Bu yerda:

B - bufer sig’imi; mmol

C - qo’shilayotgan kuchli kislota yoki

asosning mmoldagi miqdori

pH0 - boshlang’ich muhit pHi

pH1 - ohirigi muhit pHi

BUFER SIG’IMI

N ·V

B = -------------- mmol

pH1 - pH0

Bu yerda:

B - bufer sig’imi; mmol

N - titrlovchi eritmaning molar

ekvivalent konsentratsiyasi; mmol/l

V - titrlovchi eritmaning hajmi; l

pH0 - boshlang’ich muhit pHi

pH1 - ohirigi muhit pHi

Organizmning bufer sistemalari

Gidrokarbonatli bufer sistema - qonning asosiy bufer sistemasi:

H2CO3 H+ + HCO3-

NaHCO3 Na+ + HCO3-

Oz miqdorda kuchli kislota qo’shilganda kuchsiz elektrolit H2CO3 hosil bo’ladi:

H+ + HCO3- = H2CO3

Oz miqdorda kuchli asos qo’shilganda

kuchsiz elektrolit H2O hosil bo’ladi:

OH- + H+ = H2O

Organizmning bufer sistemalari

Fosfatli bufer sistema - hujayra ichidagi

suyuqliklarning asosiy bufer sistemasi:

NaH2PO4 Na+ + H2PO4-

Na2HPO4 2Na+ + HPO42-

Oz miqdorda kuchli kislota qo’shilganda kuchsiz elektrolit H2PO4- hosil bo’ladi:

H+ + HPO42- = H2PO4-

Oz miqdorda kuchli asos qo’shilganda

kuchsiz elektrolit H2O va HPO42- hosil bo’ladi:

OH- + H2PO4- = H2O + HPO42-

Organizmning bufer sistemalari

Oqsilli bufer sistema - barcha

to’qimalardagi bufer sistema

PtCOOH PtCOO- + H+

PtCOONa PtCOO- + Na+

Oz miqdorda kuchli kislota qo’shilganda kuchsiz elektrolit PtCOOH hosil bo’ladi:

H+ + PtCOO- = PtCOOH

Oz miqdorda kuchli asos qo’shilganda

kuchsiz elektrolit H2O hosil bo’ladi:

OH- + H+ = H2O

Organizmning bufer sistemalari

Oqsilli bufer sistema - aminikislotaning

bipolar ioni sifatida:

COO- COOH

Pt + HCl Pt

NH3+ NH3Cl

COO- COONa

Pt + NaOH Pt

NH3+ NH3OH