Biznesni rejalashtirish

1 – Masala
Korxona yillik ish haqi fondini 85100 so’m miqdorda rejalashtirgan. Ish haqi fondiga haqiqiy sarflar 85770 ming so’mni tashkil etgan bo’lsa, ish haqi fondining mutloq va nisbiy iqtisodi (ortiqcha sarfi)ni aniqlang. Ish haqi fondiga mablag’lar normativi 0,5 ga teng.
Yechish:
Joriy yilda ish haqi fondining mutlaq ortiqcha sarfi quyidagiga teng:
857700 – 85100 = + 670 so’m
Ish haqi fondining nisbiy iqtisodi: so’m
Yoki:
a) 4 * 0,5 = 2foiz
b) * 2 = 1702 ming so’m
v)85100 + 1702 = 86802 ming so’m
g)85770 – 86802 = – 1032 ming so’m
2 – Masala
Ish haqi fondini mahsulot ishlab chiqarish hajmining o’zgarishi, xodimlar soni indeksining va o’rtacha ish haqining o’zgarishi asosida ham rejalashtirish mumkin.
Hisobot yilida mahsulot hajmi 10 mln so’m bo’lib, IXF-2 mln so’mni tashkil etgan. Reja bo’yicha mahsulot hajmini mehnat unumdorligining 7.5 foizga o’sishi sharoitida 8 foizga oshirish ko’zda tutiladi. Bunda o’rtacha ish haqining o’sishi 3 foizni tashkil etishi rejalashtirilgan. Hisoblarni ikki usul bilan amalga oshirish mumkin:
1-usul: ish haqining o’sish indeksi: IXF=J_i/x*(J_a/J_m/u) =1.03*(1.08/1.075) =1.0347
2-usul: ish haqining ishlab chiqarilgan mahsulotdagi ulushi 20 foiz, u mehnat unumdorligi va ish haqi munosabatining o’sishi asosida o’zgarishi mumkin.
Reja davrida bu munosabat :1.035/1.075=0.958 ga teng bo’ladi.
Reja davrida ish haqi ulushi: 20*0.958=19.16 ga teng bo’ladi.
U holda rejadagi ish haqi: (10 000*1.08*19.16)/100=2046 ming so’mni tashkil etadi.
3 – Masala
Asosiy ishchilarning soatlik ish haqi fondi 98000 so’mni, oylik ish haqi fondi - 105000 so’mni, yillik mahsulot hajmi 10000 birlikni tashkil etadi. Qo’shimcha ish haqi miqdorini, qo’shimcha ish haqi fondini, birlik mahsulot uchun asosiy va qo’shimcha ish haqi miqdorini aniqlang.
4 – Masala
To’quvchilik korxonasida vaqtbay ishchilarning rejalashtirilgan soni 1458 kishini tashkil etadi. Bir ishchini rejaalshtirilgan ish vaqti byudjeti 1820 soat ish, mukofotning o’rtacha miqdori 15 foizni, vaqtbay ishchining odatdagi mehnat sharoitidagi o’rtacha soatlik tarif stavkasi - 60 so’mni, soatlik, kunlik, oylik ish haqi fondiga qo’shimcha to’lovlar miqdori 1608 ming so’mni tashkil etadi. Vaqtbay ishchilarning rejaviy ish haqi fondini hisoblang.