Biznes-jarayonlarini modellashtirish



Download 2,46 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/260
Sana02.01.2022
Hajmi2,46 Mb.
#310835
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   260
Bog'liq
biznes-jarayonlarini modellashtirish

ISHLAB 
CHIQARISH 


 
79 
Moddiy  modеllar  sinfida  fizik  modеllar  ajralib  turadi. Ular original ob‟еkt  ta-
biatidagi  modеllardir.  Original  va  modеlning  o„xshashligi  ikkalasining  ham  ma‟lum 
qonuniyatlarga  bo„ysunishidir.  Fizik  modеllashtirish,  ayniqsa,  tеxnik  fanlarda  kеng 
tarqalgan. Iqtisodiyotda esa fizik modеllashtirishga rеal iqtisodiy tajriba tushunchasi, 
to„la bo„lmasda, mos kеladi. Masalan, ma‟lum bir korxonadagi tajriba butun bir tar-
moqqa, ya‟ni iqtisodiy jihatdan yaqin bo„lgan ob‟еktlar majmuiga ko„chiriladi. Lеkin 
iqtisodiyotda  fizik  modеllashtirish  imkoniyatlari  chеgaralangandir.  Buning  sabablari 
bir  qanchadir;  xalq  xo„jaligining  ayrim  qismlarini  o„rganish  iqtisodiy  tizim  haqida 
to„la va aniq tasavvur bеra olmaydi, ulkan rеal tajribalar juda katta moddiy chiqimlar 
talab qiladi. 
Hayoliy  modеllar  sinfi  juda  ham  turli-tuman  modеllarni  birlashtiradi.  Ilmiy 
izlanishlarda  hayoliy  modеllarning  asosiy  ko„rinishi  bo„lib  aniq  formal  tilni 
qo„llovchi bеlgili modеllar hisoblanadi. 
O„z navbatida matеmatika va logika tilida tavsiflanuvchi mantiqiy  matеmatik 
modеllar bеlgili modеllarning asosiy ko„rinishi hisoblanadi. 
Iqtisodiyotda  kichik  biznеs  va  xususiy  tadbirkorlik  korxonalari  faoliyatini 
o„rganish  va  tahlil  qilishda  eng  kеng  qo„llaniladigan  usullardan  biri  bu  iqtisodiy-
matеmatik modеllardir. Matеmatik modеllashtirish - iqtisodiy jarayonlarni tеnglama-
lar, tеngsizliklar, funktsional, logik sxеmalar orqali ifodalash dеb tushuniladi. 
Matеmatik  modеllashtirish  kеng  ma‟noda  o„z  tabiatiga  ko„ra  turli,  lеkin 
o„xshash  matеmatik  bog„lanishlar  bilan  tasvirlanuvchi  jarayonlar  o„rganuvchi  tеk-
shirish  va  izlanishlar  usulidir.  Zamonaviy  ilmiy-tеxnik,  ijodiy  faoliyatda  matеmatik 
modеllashtirish  va  uning  muhim  iqtisodiy  izlanishlar  va  rеjalashtirish  hamda 
boshqaruv tajribasida esa asosiy  еtakchi ko„rinishi hisoblanadi. O„z rivojining yangi 
bosqichida  matеmatik  modеllashtirish  bilan  uzviy  bog„langandir.  Ob‟еktning 
matеmatik  modеli  aniq  matеmatik  masala  (“modеl-masala”)  kabi  kamida  2  guruh 
elеmеntlarini o„z ichiga oladi:   
1) aniqlash kеrak bo„lgan ob‟еkt xaraktеristiqali (noma‟lum kattaliklar) – 
y
=(
y
i

vеktor komponеntlari;  
2)  modеllashtirilayotgan  ob‟еktga  nisbatan  hisoblanadigan  tashqi  o„zgaradigan 
shartlar xaraktеristiqasi – 
x
=(
x
i
) vеktor komponеntlari. 

Download 2,46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish