Biolog 10 indd



Download 3,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet243/321
Sana17.08.2021
Hajmi3,63 Mb.
#149616
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   321
Bog'liq
biologiya 10 uzb (1)

Morfologik moslanishlar. Tashqi muhit omillari ta’siri natijasida orga nizm lar 
tana tuzilishida shu muhitga mos xususiyatlar paydo bo‘ladi. Masalan, qushlarda 
tana shakli havo muhitida, baliqlarning tana shakli suv muhitida yashashga yordam 
beradi.  Hayvonlardagi  morfologik  moslanishlarga  himoya  rangi,  maskirovka, 
mimikriya, ogohlantiruvchi rang, chalg‘ituvchi rang misol bo‘ladi.
Himoya rangi.  Ko‘pchilik  hollarda  hayvonlarning  tashqi  rangi  o‘zi  ya-
sha yot gan muhit rangiga mos bo‘lgani uchun ko‘zga kam tashlanadi (99-rasm). 
Odatda  cho‘lda  yashaydigan  toshbaqa,  kaltakesak,  ilonlar  qum  rangida, 
shimoliy o‘lka hayvonlari – ayiq, kuropatka, tulkilar oq rangda, kvaksha, be-
shik tervatar, ninachilar yashil barglar orasida yashagani, karam kapalagi qurti 
uning  barglari  bilan  oziqlangani  sababli  yashil  rangda  bo‘ladi.  Agar  muhit 
rangi fasllarga qarab o‘zgarsa, u holda hayvonlar rangi ham o‘zgaradi.


185
Masalan,  Yevropaning  o‘rta  mintaqasida  yashovchi  tulki,  tovushqon, 
kuropatka, gornostay qishda bir, yozda ikkinchi xil rangda bo‘ladi.
Maskirovka.  Ayrim  hollarda  hayvonning  tana  shakli  va  rangi  atrofi dagi 
barg,  novda,  kurtak,  o‘simliklarga  o‘xshash  bo‘ladi.  Chunonchi,  chupchik 
degan  hasharot  rangi  va  shakli  ingichka  novdani,  ninabaliq  suvo‘tlarini, 
99-rasm. Hayvonlarda 
himoya rangi: 
1 – yashil chigirtka; 
2 – odimchi qurt; 
3 – kvaksha baqasi; 
4 – kuropatkaning   
     yozgi qiyofasi
5 – kuropatkaning 
     qishki qiyofasi
6 – tentakqush; 
7 – gornostayning 
     yozgi qiyofasi; 
8 – qishki qiyofasi.
dengiz  paxmoq  otchasi  deb  ataluvchi  ba liq  suv  o‘simliklarini  eslatadi 
(100-rasm). Ayrim ikki pallali molluskalar shakli suv o‘sim liklarining kurtak-
lariga  o‘xshash  bo‘ladi.  Malayada  tarqalgan  kallima  kapalagining  qanotlari 
shakli, naqsh va tomirlari bargga o‘xshash bo‘ladi.

Download 3,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   321




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish