Bilim sohasi: 200 000-Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq Ta’lim sohasi: 230000-Iqtisod

4.6. Mahalliy budjet daromadlari hisobining hususiyatlari 
Mahalliy budjet daromadlari g’azna ijrosi hisobining alohida hususiyatlari 
quyidagilardan iborat: 

Budjet tasnifi asosida hisobni tashkil etilishi; 

Budjet ijrosini nazorat qilinishi; 

Davlat budjeti g’azna ijrosi sharoitida hisobni tashkil etilishi va yuritilishi; 
Mahalliy budjet ijrosi hisobini amalga oshirishda asosan Kassa usulidan 
foydalaniladi. Ushbu jarayon Davlat sektori buxgalteriya hisobining xalqaro 
standartlariga (IPSAS) o`tilgan davlatlarda quyidagicha Davlat sektori buxgalteriya 
asoslari (Xorijiy tajriba)5. 
Davlat sektori muassasalarida moliyaviy axborotlarni to`plashning uchta asosiy 
tamoyili mavjud. Jumladan: 
1)
Kassa usuli; 
2)
Hisoblash usuli; 
3)
Ishonch (kelishuv). 
Budjet g`azna ijrosi hisobini alohida hususiyatlari buxgalteriya hisobi 
vazifalariga qo’shimcha yanada aniqroq vazifalar kiritilishini talab etadi. Ya’ni 
tasdiqlangan budjet ijrosini to’g’ri tashkil etish, moliya-budjet intizomiga rioya qilish 
va boshqalar. 
5
Adams, R.A. “Public sector accounting and finance made Simple” 3
rd
Edition 2004 year. 

---

51 
 
Takrorlash uchun savollar
1.
Mahalliy budjet daromadlari hisobining maqsadi va vazifalari nimalrdan 
iborat? 
2.
Mahalliy budjet daromadlarihisobini tashkil etishning o‘ziga xos 
xususiyatlarini sanab o`ting 
3.
Mahalliy budjet daromadlarining kassa ijrosi hisobi deganda nimani 
tushunasiz? 
4.
Mahalliy budjet daromadlari buxgalteriya hisobi hisobvaraqlari va hisob 
registrlarida qanday aks ettiriladi? 
5.
Mahalliy budjet daromadlari hisobining hususiyatlari nimalardan iborat? 
 
Mustaqil o’rganish uchun topshiriqlar 
1- topshiriq 
Mahalliy budjet daromadlarini shakllanish manbaalarini ko’rsating. Toshkent 
shaxar budjeti daromadlari shakllanishi manbaalariga sharx bering. Budjet 
daromadlari tasnifini tavsiflab bering. Budjet tashkilotlarini budjetdan tashqari 
mablag’lari bo’yicha daromadlarni shakllanish manbaalarini aniqlang. Budjet 
tashkilotlarini budjetdan tashqari mablag’lari bo’yicha smetalarda daromadlarni 
rejalanishini aniq misollar bilan ko’rsating. 
2- topshiriq
. 
Toshkent shaxar budjeti daromadlari tushumi bo’yicha quyidagicha 
muomalalar amalga oshirilgan
№ 
Muomalalar mazmuni 
Asos 
bo’luvchi 
xujjat 
Dt 
Kt 
Summa 
(so’mda) 
1. Shahar budjetining daromadalariga soliqlar, 
yig’imlardan tushumlar aks ettirildi
2. Yuridik shaxs maqomiga ega bo’lmagan 
xolda 
oziq-ovqat 
va 
nooziq-ovqat 
maqsulotlari savdosi soxasida tadbirkorlik 
faoliyati bilan shug’ullanuvchi jismoniy 
shaxslar daromadidan olinadigan qat’iy 
belgilangan soliq tushumi aks ettirildi 
3. Budjetga kelib tushgan mablag’lar manbasi 
aniq ko’rsatilmagan summalar aniqlandi
4. Davlat boji tushumi aks ettirildi 
5. Yo’l xarakati qoidalarini buzganlik uchun 
jarimalar tushumi aks ettirildi 
6. Ijtimoiy 
nafaqalar 
uchun 
respublika 
budjetidan olingan subventsiyalar 
7. Budjetga kelib tushgan mablag’lar manbasi 
aniq ko’rsatilmagan summalar boshqa 

---

52