Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi

“Elektroizoləedici lakların, kompaundların, pərdə materiallarının tətbiq sahələrini seçir” 

Hopdurucu lak, örtük lak və yapışdırıcı laklardan istifadə etməkdə məqsəd nədir?

Tətbiq sahələrinə görə kompaundlar neçə yerə bölünür? 

Tozşəkilli kompaundlara nələr aiddir? 

Termoplastik kompaundlar hansı termoplastik polimerlərdən hazırlanır? 

Kimyəvi tərkibinə görə termoreaktiv kompaundların neçə növü vardır? 

Polistirol pərdələr, polietilen pərdələr və ftorplast-4 pərdələri hansı üsullarla alınır?

Polistirol pərdələr, polietilen pərdələr və ftorplast-4 pərdələri harada tətbiq edilir? 
4.5.1. Laylı plastik elektroizolyasiya materiallarının və lifli materialların xassələrini və tətbiq 
bölgələrini izah edir

Laylı plastik elektroizolyasiya materialları  
Laylı plastiklər elektrik maşın, aparat və cihazlarında, transformatorlarda, 
əsasən elektroizolyasiya materialı kimi geniş tətbiq olunur. Ən çox yayılmış laylı 
plastiklər getinaks, tekstolit, şüşə-tekstolitdir. Laylı plastiklər anizotropiya xassələri 
ilə xarakterizə edilir. 
Anizotropiya – materialın fiziki xassələrinin müxtəlif istiqamətlərdə müxtəlif olması hadisəsidir.
Getinaks – fenol, yaxud karboksil qatranlarından ibarət qatışığı presləməklə alınır. Getinaksın 
əsas xüsusiyyəti dekorativ xarici görkəmidir. Ondan daxili 
üzləmə işlərində istifadə edilir. Getinaksda doldurucu 
müxtəlif kağız növləridir. 
Tekstolit 
– müxtəlif termoreaktiv qatranlardan və 
pambıq parçalardan ibarət qatışığı presləməklə alınır. 
Tekstolit vibrasiya yüklərini yaxşı udur və parçalanmaya 
yaxşı müqavimət göstərir. Tekstolitdən az yeyilən və 
vibrasiyayadavamlı dişli çarxlar, böyük fırlanma tezliyində 
səssiz işləyən dişli çarx ötürmələri, yastı içliklər hazırlanır. 
Tekstolitdə doldurucu olaraq pambıq parçalardan istifadə 
olunur.
Şüşə-tekstolit, tekstolitdən ondakı doldurucunun qələvisiz 
elektroizoləedici şüşə-parça olması ilə fərqlənir. Tekstolitə 
və getinaksa nisbətən şüşə-tekstolit yüksək rütubətə 
davamlı, daha yaxşı elektrik və mexaniki xassələrə 
malikdir. Şüşə-tekstolit bir neçə markada hazırlanır: 
əlaqələndirici maddə fenolformaldehid qatranı olan 
qələvisiz, ST, STU, epoksid qatranları əlavə edilmiş 
silisiumlu-üzvi qatranlar isə STK-41 və STK-41/EP markalı 
şüşə hazırlanır.
Şəkil 4.25. Getinaks
Şəkil 4.26. Tekstolit

---

55 
