Ҳаракатни бошқаришнинг техник воситалари р е ж а: 1

Светофорлар ёруғлик сигнали берувчи асбоб бўлиб, улар йўлнинг маълум участкаларидан ТВ харакатини бошқариб туришда ишлатилади.

Ўзбекистонда ишлатиладиган светофор сигналларининг алмашиш кетма-кетлиги ГОСТ 25695-83га асосан қабул қилинган бўлиб, бу йўл белгилари ва сигналлари халқаро конвенция талабларига мос келади.

Сигналлар қуйидаги кетма-кетликда алмаштирилади: қизил-қизил сариқ билан яшил-сариқ-қизил. Сигналларни қуйидагича алмаштиришга рухсат берилади: қизил-яшил-сариқ-қизил ёки қизил-сариқ, яшил-сариқ. Яшил сигнал алмаштирилиши олдидан уни ўчириб ёқиш керак.

• Светофор объектини ҳисоблашда қуйидаги асосий тушунчалар ишлатилади:
• Такт - светофорда маълум бир сигналнинг ёки иккита сигналнинг ёниб туриши (масалан яшил ёки қизил сариқ).
• Асосий такт - светофорнинг сигналида бирон-бир йўналиш бўйича транспортлар ҳаракатига рухсат берилади.
• Ёрдамчи ёки оралиқ такт - светофорнинг сигналида бирон-бир томонга транспортлар ҳаракатланиш учун тайёрланадилар.

• Давр - тактнинг ёниб туриш узунлиги (вақти, масалан қ=25 м; я=21 с, с=4 с).
• Фаза - асосий ва ёрдамчи даврларнинг суммаси.
• Цикл - ҳамма даврларнинг йиғиндиси
• ( я + қ + қ)
• Светафорларни функционал белгиланиши ва конструктив бажарилиши бўйича тавсифлаш мумкин.

• Функционал белгиланиши бўйича светофорлар қуйидагиларга бўлинади:
• Транспортлар ва пиёдалар учун.
• Конструктив бажарилиши бўйича эса:
• -бир секцияли,
• -икки секцияли,
• -уч секцияли, уч секцияли қўшимча секция билан.
• Ўзбекистонда ТВни бошқариш учун 8 турдаги ва пиёдаларнинг ҳаракатини бошқариш учун 2 турдаги светофорлардан фойдаланилади. Бу турдаги светофорлар барча давлатларда ишлатилиб.

• Биринчи шарт. Иш ҳафтаcи кунида 8 соат давомида ТВларининг ҳаракат миқдори жадвалда кўрсатилгандан кам бўлмаса.
•