Amaliy mashg‘ulot №2 qadimgi mesopotamiya geografik o`rni va tabiiy sharoiti

Xo`jalik  hujjatlari.

  G’arb  olimlarining  ta’kidlashlarichaDunyodagi  ilk 

shaharlashgan  markazlardan  biri  qadimiy  Uruk  shahri  bo‘lgan.  Janubiy 

Mesopatamiyada  Yefreyt  daryosi  irmogìda  joylashgan  edi,  milodda  avvalgi 

so`nggi  to`rt  mingyillikkacha  10 000  dan  ortiq  insonlarga  boshpana  bo`lgan  va 

ko`plab  ijtimoiy  infratuzilmalar  va  ibodatxonalar  bilan  maqtana  olar  edi.  Bir 

ibodatxona    miloddan  avvalgi  3000-yilgacha  saqlanib  qolgan  edi;  ustidan  ohak 

suvalgan  paxsa  devorlardan  iborat  bo`lib,  tekislik  ustida  qad  rostlagandi.  Boshqa 

bir  muqaddas  qadamjoda,  ma`muriy  binolar  va  ibodatxonalar  puxta  ishlab 

chiqligan  ustunlar  bilan  bezatilgandi.  Rangdor  toshli  konuslar  puxta  geometrik 

o`lchovlar asosida yaratilib, binolar ustini o`rab turardi, bu esa Uruk shahrini qirol 

Gilgameshga bagìshlangan dostondagi “Nur taratuvchi shahar”ga qiyoslardi. 

Huquqiy  hujjatlar.  Bizgacha  Mesopotamiya  tarixiga  tegishli  ko`plab  huquqiy 

hujjatlar yetib kelgan. Ulardan eng qadimgisi podsho SHulgi qonunlari (er. avv. III 

ming yillikning oxiri); er. avv. XX asrga oid Eshnunna qonunlari, undan kirish va 

59 modda saqlanib qolgan; er. avv. II ming yillik boshlariga tegishli Larsa va Issin 

qonunlari  parchalari;  Lipit-Ishtar  nomli  hukmdor qonunlarining  kirish,  xulosaning 

bir qismi va 40 ga yaqin  qonun moddalari bizgacha yetib kelgan.  

Eng  katta  qonunlar  to`plami  247  modda,  asosiy  qism,  xulosadan  iborat 

Xammurapi  qonunlaridir.  Er.  avv.  II  ming  yillik  o`rtalariga  oid  O`rta  Osuriya 

qonunlari,  Yangi  Bobil  podsholigiga  oid  20  ga  yaqin  qonun  moddalari  bizgacha 

yetib kelgan.