Alisher navoiy nomidagi



Download 323,33 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/11
Sana18.01.2020
Hajmi323,33 Kb.
#35295
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
kompleks sonlar nazariyasi


n

n

si

i

n

s

(co

r

z

n

n

ϕ

ϕ



+

=

 



Muavr formulasi o’rinli. 

 

Muavr  formulasi  kompleks  sondan  italgan  darajali  ildiz  chiqarish 



masalasini  hal  qilishga  imkon  beradi.  w  kompleks  son  z  kompleks  sonning  n-

darajali 

(

)



N



n



  ildizi  deyiladi,  agar 

z

w

n

=

  bo’lsa.  z  ning  n-darajali  ildizini 



n

z

 orqali belgilaymiz. 

 

Berilgan z kompleks sonning n-darajali  ildizi  bir nechta qiymatlarga ega, 



shuning  uchun 

n

=  w  yozuv  w  son  shu  qiymatlardan  biri  ekanligini  bildiradi. 

Bitta  mulohaza  davomida 



n

  ifoda  z  kompleks  son  n-darajali  ildizining  faqat 

bitta qiymatini bildiradi. 

 

Agar  tekstdan  ildizning  aynnan  shu  qiymati  haqida  gapirilayotganligi 



ma’lum bo’lsa, bu haqida alohida eslatilmaydi, masalan, kompleks son modulini 

hisoblashda.  

Agar 

0



+

=

)



n

isi

s

r(co

z

ϕ

ϕ



 bo’lsa, z ning n-darajali ildizi uchun 

)

2



2

(

n



n

isi

n

s

co

r

w

z

n

k

n

κπ

ϕ



κπ

ϕ

+



+

+

=



=

bu  yerda 



1

...,


1

,

0



=

n



k

, formula  o’rinli.  Bu  formula z kompleks son  n-darajali 

ildizining n ta har xil qiymatilarini beradi. 

 

1-m i s o l. Hisoblang: 



20

1

3



1







+



i

i



 Yechish.  



)

р

n

isi

р

s

(co

i

3

3



2

3

1



+

=

+





р)

n

isi

р

s

(co

i

4

7



4

7

2



1

+

=



bo’lganligi sababli  



 

16

=







+

=









+



=

=









 +


+





 +

=













+



+

=








+



π

π

π



π

12

140



12

140


2

12

7



12

7

2



4

3

4



3

2

4



4

2

3



3

2

1



3

1

10



20

20

20



20

n

isi

s

co

n

isi

s

co

р

р

n

isi

р

р

s

co

)

р

(

n

isi

)

р

(

s

(co

)

р

n

isi

р

s

(co

i

i

( )


.

1

2



2

2

2



2

2

2



4

7

4



7

2

9



10

10

i



i

n

isi

s

co

=









=







+

=

π



π

■ 

2-m i s o l. Hisoblang: 



n

б)

n

isi

б

s

co

(

+

+



1

 



 Yechish. 













+

+

+









+

=

+



+

булса

агар

n

isi

сos

сos

булса

агар

n

isi

сos

сos

n

isi

сos

π

α



π

π

α



π

α

α



π

α

α



α

α

α



α

2

,



2

2

2



2

2

2



0

,

2



2

2

2



1

,  


(28 (r) mashqqa qarang) bo’lganligi uchun 

π

α



<

0



 bo’lganda   





+

=



+

+

2



2

2

2



)

1

(



n

n

isi

n

s

co

s

co

n

isi

s

co

n

n

n

α

α



α

α

α



π

α



π

2



 bo’lganda esa  

(

)









+



+





+



=

+

+



π

α

π



α

α

α



α

n

n

n

isi

n

n

s

co

s

co

n

isi

s

co

n

n

n

2

2



2

)

2



(

1

. ■ 



3-m i s o l. 

4

16



 ildizning barcha qiymatlarini toping. 



Yechish. 

16



=

z

 ni trigonometrik shaklga keltiramiz:  

(

)

π



π

n

isi

s

co

z

+

=



=

16



16

U holda ildiz chiqarish formulasiga ko’ra  







+

+

+



=

4

2



4

2

2



рк

р

n

isi

рк

р

s

co

w

к

3



,

2

,



1

,

0



=

k

Natijada,  



2

2

4



4

2

0



i

р

n

isi

р

s

co

w

+

=







+

=

,    



2

2

4



3

4

3



2

1

i



n

isi

s

co

w

+



=





+

=



π

π



2

2

4



5

4

5



2

2

i



n

isi

s

co

w



=





+

=



π

π

,    



2

2

4



7

4

7



2

3

i



n

isi

s

co

w

=







+

=

π



π

. ■ 


4-m  i  s  o  l. 

4

3



1

1

i



i

+



  to’plam  elementlarining  trigonometrik  shaklini 

yozing. 


 

17

Yechish. 







+

=

+



π

π



4

3

4



3

2

1



n

isi

s

co

i

 va  








−



+





−

=



3

3

2



3

1

π



π

n

isi

s

co

i

 bo’lganligi uchun 







+

=









+



+





+

=



+



π

π

π



π

π

π



12

13

12



13

2

2



3

4

3



3

4

3



2

2

3



1

1

n



isi

s

co

n

isi

s

co

i

i

Natijada, 



 





+

+



+

=



+

48



24

13

48



24

13

2



1

3

1



1

8

4



κπ

π

κπ



π

n

isi

s

co

i

i

,  


.

,

,

,

3

2



1

0

=



κ

■ 

 



Muavr formulasi ba’zi trigonometrik ifodalarni almashtirishda qulayliklar 

yaratadi.  

 

5-m i s o l. 



ϕ

5

tg

 ni 

ϕ

tg



 orqali ifodalang. 

 

Yechish. Darajaga ko’tarish formulasiga ko’ra 

(

)

5



sin

cos


5

sin


5

cos


ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

i

i

+

=



+

 



Nyuton binom formulasini qo’llab, quyidagini hosil qilamiz:  

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

5

4



3

2

2



3

4

5



5

10

10



5

5

5



in

s

i

in

s

s

co

in

s

s

ico

in

s

s

co

in

s

s

ico

s

co

in

s

i

s

co

+

+





+

=

+



 

chunki 


i

,  i

-i,    i

,  i

-

i

=

=



=

=

5



4

3

2



1

1

.  Mos  ravishda  haqiqiy  va  mavhum 



qismlarini tenglashtirib,  

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

5

2



2

4

4



2

3

5



10

5

5



,

5

10



5

in

s

in

s

s

co

in

s

s

co

in

s

in

s

s

co

in

s

s

co

s

co

s

co

+



=

=

+



=

 



munosabatlarni hosil qilamiz. Bulardan   

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



ϕ

ϕ

4



2

5

3



4

2

3



5

5

2



2

4

5



10

1

10



5

5

10



10

5

5



tg

tg

tg

tg

tg

in

s

s

co

in

s

s

co

s

co

in

s

in

s

s

co

in

s

s

co

tg

+



+

=



+

+



=



Bu yerda biz kasrning surat va maxrajini 

ϕ

5



s

co

 ga bo’ldik. ■ 

 

6-m  i  s  o  l. 



ϕ

5

in



s

  ni  kaðrali  argumentlarning  trigonometrik  funksiyalari 

orqali chiziqli ifodalang. 

Yechish. 

ϕ

ϕ



in

s

i

s

co

z

+

=



 bo’lsin, u holda 

ϕ

ϕ



sin

i

cos

z

-1

=



ϕ

ϕ



k

isin

k

cos

z

k

+

=



ϕ

ϕ



k

isin

-

k

cos

z

k

=



,  

2

-1



z

z

cos

+

=



ϕ



i



z

-

z

sin

-1

2

=



ϕ

2



-k

k

z

z

k

cos

+

=



ϕ



i



z

z

k

sin

-k

k

2



=

ϕ

.  



Bularga ko’ra  

(

) (



) (

)

=



+

=



+



=



=

+



+



=







 −

=







i

in

s

i

in

s

i

in

s

i

i

z

z

z

z

z

z

i

z

z

z

z

z

z

i

z

z

in

s

32

20



3

10

5



2

32

10



5

32

5



10

10

5



2

1

3



3

5

5



5

3

1



3

5

5



1

5

ϕ



ϕ

ϕ

ϕ



 

 

18

=



.

16

10



3

5

5



ϕ

ϕ

ϕ



in

s

in

s

in

s

+



 ■ 

 

Xuddi  shunga  o’xshash  yo’l  Bilan  istalgan 



ϕ

ϕ

κ



m

in

s

s

co

  ifodani  karrali 

argumentning trigonometrik funksiyalari orqali chiziqli ifodalash mumkin. 

 

M A S H Q L A R 



 

32. Hisoblang: a) 

20

1

3



1







+



i

i

; b) 


24

2

3



1









i

;  


c) 

(

)



( )

(

)



( )

20

15



20

15

1



3

1

1



3

1

i



i

i

i

+



+



+

; d) 



( )

( )


N



+

+



n

i

i

n

n

    


,

1

1



1

2

1



2

; e) 


(

)

4



i

tg

z

=



;   

f) 


(

)

4



2

i

tg

; g) 



5

5

6



1

5

6









 +



+

π

π



s

co

i


Download 323,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish