Allaning ijro etilishi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
xor jo‘rligida ijro etiladi, mungli ohang;
ifodali aytiladi, quvnoq ohang;
alla faqat kuylanadi, monoton ohang;
oddiy she’r singari
Go‘dak uchun allaning nimasi muhim?
kuyi;
so‘zi;
tovushi;
mazmuni.
Allaning kompozitsion butunligini ta’minlovchi unsurlar qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
matni;
kuyi;
ohangi;
so‘z, ohang va harakat birligi.
O‘zbek xalq ertaklari ifodalayotgan voqeligining sajiyasi, g‘oyaviy mazmuni, obrazlar talqini, badiiy tili, uslubi va boshqa xususiyatlariga ko‘ra necha turga bo‘linadi ? Ular qaysilar?
5 turga: sehrli, novellistik,kumulyativ,hayvonlar haqida,hayotiy ertaklar;
2 turga: fantastik va realistik;
3 turga: hayvonlar haqidagi, odamlar haqidagi, hayotiy ertaklar;
3 turga: sehrli-fantastik, hayvonlar haqidagi, maishiy- hayotiy ertaklar.
Bolalarning o‘z ijodkorligi va ijrochiligi hosilalari bo’lgan qo‘shiqlar va o‘yinlar – o‘zbek bolalar folklorining asosini tashkil
etadi.
1-jadval
Xalq og‘zaki ijodining o‘ziga xos xususiyatlari:
jadval
So‘z san’atining boshlang‘ich namunasi – unda uzoq o‘tmishda yashagan ibtidoiy ajdodlar hayoti o‘z ifodasini topgan.
|
|
Folklor asarlari og‘zaki aytiladi (ertak, maqol, topishmoq, rivoyat,afsona, latifa, naql); ijro etiladi (doston, og‘zaki drama, lof, askiya); kuylanadi (qo‘shiq)
|
Xalq – folklorning ijodkori. Folklor qabila, urug‘, elat, xalq yoki millatning mafkurasi va psixologiyasini
aks ettiradi.
|
|
Xalq og‘zaki poetik ijodi – folklor
|
|
Folklorda an’anaviylik-mavzu va g‘oyaviy mundarijasi, badiiy mazmunda aks etadi
|
Folklor asarlari jonli ijro jarayonidagina yashaydi.U asosan so‘z va kuy uyg‘unligida ijro etiladi.
|
|
Variantlilik-folklorning jonli yashash tarzi.Variant- ma’lum bir asarning jonli og‘zaki epik an’ana zaminida vujudga kelgan, bir-birini inkor etmasdan, yonma-yon yashay oladigan va o‘zaro
farqlanuvchi matnlardir.
|
3-slayd
Alla janri xususiyatlari
slayd
slayd
Tavsiya etiladigan adabiyotlar:
Karimov I.А. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.–
–T., 1997.
Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: Ma’naviyat, 2008.
Allayo-alla. O‘zbek xalq allalari. To‘plovchi va nashrga tayyorlovchi
Afzalov M. O‘zbek xalq ertaklari haqida. –T.: Fan, 1964.
Berdiyorov H., Rasulov R. O‘zbek tilining paremiologik lug‘ati. – T.:O‘qituvchi,1989.
Boychechak.O‘X I . To‘plovchi, nashrga tayyorlovchi O.Safarov.– T.G‘ASN,1984.
Valixonov O. Chiston. // “Guliston” j., 1974, 7-son, 31-b.
Galiyev Sh., O‘zbek bolalar o‘yin folklori.– T.:Fan, 1998.
Jalolov G‘. O‘zbek ertaklarida janrlararo munosabat.– T.:Fan,1983.
Jumaboyev M. Bolalar adabiyoti va folklor. –T.,2006.
Jahongirov G‘. O‘zbek bolalar folklori. –T.:O‘qituvchi, 1972.
Imomov K. O‘zbek xalq satirik ertaklari. –T.:Fan,1974.
Mahmudov T. Hamid Olimjonning “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni va uning folklor asoslari. SamDU asarlari: Adabiyot va hayot. –
Samarqand,1969, 84-100-b.
Safarov O. Chittigul. O‘zbek bolalar xalq o‘yinlari. – T.G‘ASN, 2000. Yana: Hamid Olimjon she’riy-adabiy ertaklari. // Pedagogik mahorat, 2003, 4-son, 62-69-b. Yana: Folklor va bolalar adabiyoti. // O‘TA, 2003, 6-son, 20-27-b. Yana: O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. –T.: Musiqa, 2010.
Yana: Bolalarni erkalovchio‘zbek xalq qo‘shiqlari. –T.,1985; yana: O‘zbek bolalar xalq o‘yinlari. – T.:Sharq, 2010.
Topishmoqlar. O‘XIT. –T.:G‘ASN, 1989.
Shermuhamedov P. Ertak-bu bir bahona.Kitobda: Bolalar olami. – T.:Yosh gvardiya, 1989, 11-19-b.
Shomaqsudov Sh., Shorahmedov Sh. Hikmatnoma. – T.,1990; yana: Maqollarning paydo bo‘lishiga doir. // O‘TA, 1971, 4-son, 31-33-b.
O‘zbek allalari. To‘plovchi va nashrga tayyorlovchilar: T.Nafasov, K.Ochilov. – Qarshi, “Nasaf”, 1994.
G‘oziyeva S. Rasmli topishmoqlar. –T.:O‘qituvchi, 1979.
Husainova Z. O‘zbek topishmoqlari. –T.:Fan, 1966
Do'stlaringiz bilan baham: |