Agrotexnologiyalar instituti

 
3. Laboratoriya, vegetatsion, lizimetrik va dala tajriba uslublari 
 
Ilmiy  agranomiyada  oldiga  qo‗yilgan  muammo  yoki  biror  faktorning  tasirini 
o‗rganishda  aniq  xulosa  qilish  uchun  kuzatishdan  ko‗ra  murakkabroq  bo‗lgan 
tajribalar  olib  boriladi.  Ma‘lum  bir  faktorni  qishloq  xo‗jalik  ekinlarining  hosiliga 
ta‘siri  o‗rganilib  ular  orasidagi  borliq  yoki  qonuniyat  aniqlanadi.  Ushbu  bog‗liklik 
yoki nisbat Korreliyatsiya deb ataladi. Masalan, azotli o‗g‗itlarni meyori bilan paxta 
hosili o‗rtasidagi bog‗liklik Korreliyativ bog‗liqlik deb ataladi. Agar azotning meyori 
ortib borishi bilan paxta hosildorligi ham ortib borsa, bu bog‗liqlik to‗g‗ri korreliyativ 
bog‗liqlik  deb,  aksincha  azot  meyori  ortib  borishi  bilan  paxta  hosildorligi  kamaysa, 
teskari korreliyativ bog‗liqlik deb ataladi.  
Faktor  o‗rtasidagi  korreliyativ  bog‗liqlikni  o‗rganish  ta‘sirning  mazmunini  va 
mohiyatini ochishga yordam beradi. Kuzatuvchining sun‘iy ravishda biron bir faktor 
yaratib  uning  o‗simliklarga  ta‘sirini  aniq  o‗rganish  eksperiment  yoki  tajriba  deb 
ataladi.  

---