Agrotexnologiyalar instituti

Tayanch  iboralar:
  Dorivor  o‘simlikshunoslik,  tarixi,  Ibn  Sino,  olimlar,  MDX 
davlatlari,  Botanika  instituti,  Botanika  bog‘lari.  O‘simliklar  moddalari  kimyosi 
instituti,  VILR.  O‘simlik  va  xayvonot  olami  genofondi  instituti,  Toshkent  Botanika 
bog‘i, O‘simliklar moddalari kimyosi instituti, ilmiy-tadkikot muassasalari.  
 
1.DORIVOR O‟SIMLIKSHUNOSLIK FANLARI TARIXI. 
 

---

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
17 
 
Qadim-qadimdan  insoniyat  o‘simliklardan  shifobaxsh  vosita  sifatida  foydalanib 
keladi.  Dorivor  o‘simliklar  to‘g‘risidagi  ma‘lumotlar  avloddan-avlodga,  qabiladan-
qabilaga faqat og‘zaki tarqalgan. 
Davlatlar  o‘rtasida  savdo-sotiq  va  boshqa  munosabatlar  o‘rnatilgandan  so‘ng, 
ana shu davlatlarda boshqa davlatlardan  keltirilgan dorivor o‘simliklar hisobiga dorivor 
o‘simliklar  mahsulotining  turi  ko‘paya  bordi.  Yozuv  paydo  bo‘lganidan  keyin  dorivor 
o‘simliklar to‘g‘risidagi ma‘lumotlar yozma ravishda tarqala boshladi. 
Insonlar  qadim  zamonlardan  buyon  turli  xil  giyohlarning  davolovchi  va  quvvat 
beruvchi  xususiyatlarini  bilishgan  va  bu  bilimlarini  turli  xil  xastaliklarni  davolashda 
ishlatishgan.  Ular  ichida  xozirga  qadar  o‘z  qimmatini  yo‘qotmagan  va  amaliyotda 
ishlatiladigan turli xil giyohlardan tayyorlanadigan dorivor tarkiblarni topish mumkin. 
Qazilmalarda  Suriya  shoxi  Assurbanipal  (Sardanapal,  eramizdan  avvalgi  668  yil) 
kutubxonasidagi sopolga mixxat bilan yozilgan  22000 jadval topilgan, shundan 33 tasida 
dorivor  mahsulotlar  kayd  kilingan.  Hatto  o‘sha  davrda  Suriyada  dorivor  o‘simliklar 
ekiladigan maydonlar ham bo‘lgan. Misrda esa dorivor o‘simliklar bundan ham ilgari ekila 
boshlangan.  
Sog‘liqni  saqlash  tizimidagi  an‘anaviy  tibbiyot  allaqachon  dunyoning  bir  qator 
mamlakatlarida,  ayniqsa  Osiyo  mamlakatlarida  muhim  rol  o‘ynaydi.  Xalq 
tabobatimizda  Abu  Ali  ibn  Sino  davriga  borib  taqaladigan  chuqur  dunyoviy  ildizlar 
mavjud.