Қадимги юнон-рим тарихи


Gotlarning Rimni qamal qilishi



Download 1,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet232/245
Sana31.12.2021
Hajmi1,7 Mb.
#237148
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   245
Bog'liq
qadimgi dunyo tarixi xrestomatiyasi 95147

Gotlarning Rimni qamal qilishi 
Zosim Rim tarixchisi, V asr 
Zosim V asrdagi so`nggi Rim tarixchisi. Rim imperiyasini  Avgust  (er. avv. I asr) dan Alarix I 
(410 yil) ishg`ol qilganigacha Rimni qisqacha tarixini yozdi.  
 
Rimda  dushmanga    elchilik  yuborishga    qaror  qilindi,    qaysiki    ularga  yetkazishi    kerak  ediki  
qamal  qilinganlar  kelishuvga  rozi,  faqat  chidash  mumkin  bo`lgan  shartlarda.    Lekin  ular  hali  
urushishga tayyor edilar,  rim xalqi qurolni oldimi, uni doimo  ishlatgani uchun  keyingi jangovor 
to`qnashuvlarda ham u qo`rqmaydi … 
… Shuni aytish lozimki,  rimliklar aniq bilmas edilar, u yerda Alarixni o`zi  bor edimi,  uni o`zi 
Rimni  qamaliga  rahbarlik    qildimi  aniq  bilmas  edilar?  Alarix  emas,  Stilixonnining  sobiq  tarafdori 
bo`lgan boshqa varvar yo`lboshchi, Alarixni Rim shahrida  o`zi bilan  olib keldi degan shungacha 
tarqalgan ovozalar Shubhasiz,  ularni ma`lum darajada  yupantirdi. 
…  Elchilar  Alarixga  keldilar  …  va  senat    topshirgan  ishni    bayon  qildilar.  Alarix    rim  xalqi  
qurol taqib jangga  tayyor degan  ma`lumotga alohida  e`tibor berib, ularni eshitdi. Bunga javoban 
Alarix dedi: “Qalin o`tni siyragiga  qaraganda, oson urish mumkin”. Bu so`zlarni aytib,  elchilarga 
qaratib  qattiq  kuldi.  Ish  tinchlik  to`g`risidagi  muzokaralarga    borganda,  Alarix    varvar  
takabburligini    har  qanday  me`yoridan  oshadigan  so`zlarga  murojaat  qildi.  U  qamalni,  Rim  
shahrida  mavjud    bo`lgan  oltin    va  kumushni,    bundan  tashqari    shahardan  u  topgan    barcha  uy 
ashyolarini    va  undan  tashqari  varvarlardan  bo`lgan  qullarni  olmasdan  turib  qamalni  
to`xtatmasligini aytdi. 
Qachon  u  buni  aytganda,  elchilardan  biri  agar  Alarix  bularni  hammasini    tortib  olsa    u  oxir- 
oqibatda  Rimda  yashaydiganlarga    nimani  qoldiradi  deb  so`radi?  “Omonlik”-  javob  berdi  Alarix. 
Bunday javobni olib, elchilar qamal  qilinganlar bilan  nima qilish mumkinligini muhokama qilish 
uchun,    ularga  ruxsat    berishni  so`radilar.  Kelishuvga  erishib  elchilar  Alarixni    aytganlarini 
barchaga  yetkazdilar.  Yana  unga  elchilarni  jo`natdilar,    u  va  boshqa    tomon  bilan  juda  uzoq 
so`zlashuvlardan  keyin  Alarix  Rim  shahrini  5000  funt  oltin,  30 000  funt  kumush,  400  ming  ipak 
ko`ylak,  3000  qizilga  bo`yalgan  qo`y  terisi,  3000  funt  qalampir  to`lashiga    rozi  bo`ldi.    Shahar 
xazinasida    mutlaqo  pul    bo`lmagani  uchun,  senatorlar  o`z  mulklari  hajmiga    qarab,  unga    to`lov 
pulini yig`im  bo`yicha keltirishlari  qat`iy zaruriyat bo`ldi. Palladiyga  har bir senatorning mulkiy 
holatiga  qarab badalni  yig`ish topshirilgan bo`lsada, u yoki mulkdorlar  bir qismini yashirganlari 
uchun, yoki Rim shahri to`xtovsiz va g`arazli yig`imlar oqibatida kambag`allikga duch etilganligini 
uchun, barcha summani  to`liq yig`ib ola bilmadi. 
… Rimliklar nafaqat xudolar tasvirini liboslaridan  mahrum qildilar, yana  xudolarni ba`zi oltin 
haykallarini eritdilar,  ularning qatoriga rimliklar “Virtus”
1
 deb ataydigan kuch haykallari  bor edi.  
U yo`q qilinishi bilan hali rimliklarda  qolgan butun kuch va  qahramonlik yo`q bo`ldi; Shu vaqtdan  
diniy ishlarda, bobolarning odatlarida tajribali bo`lgan odamlarning  bashoratlari amalga oshdi. 
Shunday tarzda  to`lov uchun  pul yig`ilgandan keyin imperator
2
ga elchilik yuborishni  ma`qul 
topdilar, u bilan  bo`lajak tinchlik  to`g`risida maslahatlashuv uchun va uni Alarix nafaqat pul, rim 
zodagonlarini  o`g`illarini  garov sifatida  olishni xohlayotganini va ana shunday shartlarda nafaqat  
tinchlik,  balki    imperator  bilan    harbiy  ittifoq  ahdini    tuzish  va    rimliklar  bilan    birgalikda  ularga 
                                                 
1
 
“Qahramonlik”, “Kuch”.
 
2
 
Gonoriy.
 


 
 331 
 
 
qarshi    dushmanlik  niyatida    bo`lgan  har  qandaylarga    qarshi  yurish    qilishiga    tayyor  ekanini 
ma`lum  qilmoqchi  bo`ldilar.  Hukmdor  shunday    shartlarda  tinchlik  ahdini  tuzish    kerak  deb  
hisoblagani  uchun, varvarlarga  to`lov puli  sanab berildi. Alarix esa  Rim shaharliklariga  uch kun 
davomida    shahar  devorlarini    tashqarisidagi    bozorga  borishga,    buning  uchun    ularga  ma`lum  
darvozalar orqali  chiqishga erkinlik berdi, hamda gavandan g`alla olib kelish  imkoniyatini berdi. 
Shundan   so`ng    rimlik      fuqarolar    yengil  nafas oldilar va ortiqcha narsalarni sotdilar,  
o`zlariga  kundalik  zaruriy  narsalarni  sotib  oldilar,  yoki  ularni  boshqa  buyumlarga    almashtirdilar, 
varvarlar Rimdan  uzoqlashdilar va   Toskanani bir    necha  nuqtalarida  lager   qilib joylashdilar.   
Rimdagi  qullarga    kelganda,  ularning    deyarli  barchasi    kundan  kun    shahardan  qochdilar  va 
varvarlarga  borib qo`shildilar,  ularda to`planib qolgan qullar ommasi 40 minggacha yetdi. 
 
Хрестоматия по истории  древнего мира. М., 1991. 285-286 стр 
 
 

Download 1,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish