Adaptatsiyalanishining biologik mexanizmlari II bob

Stressni  aniqlashning  biokimyiviy  usullari. 

Organizmga  stressor  ta’siri 

natijasida  stress  paydo  bo’ladi.  Odatda,  stressnirivojlanishi  organizmda  yaxshi 

ko’nikma qilib  olgan sistema bo’yicha kechadi. O’ziga mos bo’lgan retseptorlarni 

signallari ko’pincha sezgi organlariniretseptorlari orqali markaziy nerv sistemasiga 

uzatiladi.  Nerv  kataklarining  har  xilyadrolarida  bu  signallar  analiz  qilinadi  va 

bunday  vaziyatda  qanday  harakat  qilishkerakligi  aniqlanadi.  Bu  echim  esa  nerv 

impulslari  holatida  bajaruvchi  qismlargauzatiladi,  ular  esa  o’z  navbatida 

organizmni  javobini  ta’minlaydi.  Ko’p  yillardavomida  olimlar  universal 

mediatorni  topishga  harakat  qilishgan,  u  esa  stressnirivojlanishiga  undovchi 

vazifani bajarishi kerak edi. Ammo stress, integral javobreaktsiyasi emas u ma’lum 

bir  mediator  reaktsiyaga  bog’lana  olmaydi,  chunki,  stress  organizmdagi  turli  xil 

mediatorli  sistemalarni  o’zaro  murakkab  ta’sirlashuvinatijasidir.  Vujudga  kelgan 

stress,  organizmdagi  stressni  yo’qotishga  yokikamaytirishga  qaratilgan,  bir  qator 

javob reaksiyalari bilan kuzatiladi. Bu javobreaksilar esa tabiatiga ko’ra ikki turga 

ajratiladi.