Adabiyotshunoslik asoslar

Asriy tut daraxti, 

Ayniqsa ellar vaqti. 

Akustik  qofiya  poeziyaning  keyingi  taraqqiyoti  natijasida  paydo  bo`lgan 

bo`lib, qofiya taraqqiyotining kelajagi shu bilan bog`liqdir. 

---

Grafik qofiya: 

Qor. Sovuq. Bo`ronning o`chmagan uni. 

Ayozning zabtidan qaltirar daraxt. 

Ho`mraygan Shamolning muzlagan tuni, 

Sovuqda daryolar, o`rmonlar karaxt. 

 

 

 

Uyg`un.  

Tavtalogik qofiya: 

Men she’r aytdim, ular sizga sehr bo`lib qo`ndilar, 

Javdiragan nigohlarga ajib ma’no indi- ku, 

SHo`x - sho`x qizlar birdaniga o`ychanlikka qo`ndilar, 

Quvnoqqina quv bolaning quvliklari tindi-ku. 

 

 

 

 

 

T.Sodiqova. Men she’r aytdim. 

Sinonim: 

Erur bas chu husnu malohat senga, 

Yasanmoq, bezanmoq na hojat senga  

 

 

 

 

 

 

Navoiy. 

So`zlardagi yolqin, alanga, 

Lablardagi tovush, harorat. 

 

 

 

 

 

 

Pushkin. 

Ohangdosh  tovushlarning  miqdoriga  qarab,  qofiya  och  va  to`q  bo`ladi.  To`q 

qofiya  bir-biriga  to`la  ohangdosh  so`zlardan  tuzilgan  qofiyadir.  Unda  so`zlar  bir- 

biriga  to`la  yoki  muvofiq  bo`ladi.  Biroq  qofiyaning  to`q  yoki  ochligi  undagi 

tovushlarning ko`p yoki oz ohangdoshligi bilangina belgilanmaydi. 

To`q qofiya shunday qofiyadirki, unda qofiyadosh so`zlar ma’no jihatidan bir-

biridan  qanchalik  uzoq  bo`lib,  tovush  tarkibi    jihatidan  yaqin  bo`lsa,  qofiya 

shunchalik to`q sanaladi. Demak, qofiyaning to`q yoki ochligi qofiyalanuvchi so`zda 

mujassamlashgan informatsiyaga ham bog`liqdir. Aks holda omonim qofiya eng to`q 

qofiya sanalgan bo`lardi. 

Shahlo ko`z bir qizni ko`rdi bastakor