Abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti

XULOSA
Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarga ma’naviy – axloqiy tarbiya berish, xususan, ma’naviy – immunologik tarbiya berish yordamida yoshlarni ma’naviy yetuk va intellektual salohiyatli bo’lib shakllanishiga asosiy poydevor bo’la oladi. Bu orqali bolalardagi mafkuraviy immunitetni shakllantirishga erishiladi va uzluksiz ta’lim tizimining keyingi turlarida ham amalga oshiriladi. Ushbu jarayonda bolalar ma’naviy sifatlarni shakllantirish, ulardagi har xil illatlarga nafrat uyg’otishda mustaham asos bo’la oladi.

MTM pedagogik jamoa faoliyati ham bog’chadagi bolalarni ma’naviy yetuk qilib tarbiyalashda muhim rol o’ynaydi. Ayniqsa, MTMdagi “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlarini samarali tashkil etishda ularning kasbiy mahorati muhim ahamiyat kasb etadi.

Bu “Ma’naviyatli odam kim”, “Vatan qahramonlari, deb kimni aytamiz” va “Vatanimiz ramzlari” mavzulari bo’yicha olib borilgan mashg’ulotlarda yaqqol sezildi. Shularni e’tiborga olganda “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlarning namunaviy mavzulari va MTMda ma’naviy ishlar bo’yicha amalga oshiriladigan tadbirlar rejasi mazkur tadqiqot ishining ahamiyatini yanada oshiradi.

MTMda ta’lim va tarbiya jarayonini tashkil etish, uyushtirish va ularga tegishli tayyorlangan materiallar hamda ularga mos tarbiyachi va murabbiylarning metodik tayyorgarligi bog’chada ma’naviy tarbiya berishning pedagogik shart – sharoitlarining optimal variantini tanlab olishga imkon berdi.

Xulosa o’rnida shuni ta’kidlash mumkinki, agarda tarbiyachi va murabbiylar ushbu tadqiqotda erishgan yutuqlar bo’yicha faoliyat yuritishsa, bolalardagi shakllangan ahloqiy tasavvur (qarash, fikr yuritish, mulohaza, odoblilik, ezgulik, ahloqiy adolatlar, ahloqiy munobatlar) ahloqiy e’tiqodni yuksaltirishga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Shu sababli MTMda ma’naviy - axloqiy tarbiya yaxlit pedagogik jarayondir.Unda bolalarning ijtimoiy ahloqiy va ijtimoiy huquqiy me’yorlariga ongli munosabati shakllantiriladi.

Demak, MTMda bolalarni yaqin atrofni o’rganishga, tengdoshlari bilan barqaror aloqalarni o’rnatishga, o’z – o’zini anglashga o’rgatish, ularning barkamol shaxs bo’lib yetishishida muhimdir. Bunda ahloqiy tarbiyani to’g’ri amalga oshirish Hazrati Ali ta’kidlaganidek tarbiyaning qo’yidagi tamoyiliga javob bera oladigan shaxsning tayyorlashga ma’naviy asos yaratgan bo’lamiz: “Kishidagi uchdan bir iymon – bu hayotdir; yana bir uchdan bir iymon aql, qolgan uchdan bir iymon esa – saxovat va oliyjanoblik bo’ladi”.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI

1. Karimov I.A. Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T.: “Sharq”, 1997. – 64 b.

2. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – T.: “Ma’naviyat”, 2008. – 176 b.

3. Karimov I.A. O’zbekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. – T.: “O’zbekiston”, 1996. – 366.

4. Karimov I.A. O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. – T.: “O’zbekiston”, 2011 – 440 b.

5. O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni // Oliy ta’lim. Me’yoriy – huquqiy va uslubiy hujjatlar to’plami. – T.: “Istiqlol”, 2004. – B. 3 - 8.

6. O’zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” // Oliy ta’lim. Me’yoriy – huquqiy va uslubiy hujjatlar to’plami. – T.: “Istiqlol”, 2004. – B. 9 - 23.

7. Abdullayev M. va boshqa. Ma’naviyat. – Farg’ona, 1999. – 220 b.

8. Alqarov I.Sh., Mamatqulova R., Norqulov H.D. Oila tarbiyasi asoslari. – T.: “G’ofur G’ulom nomidagi nashriyot – matbaa ijodiy uyi”, 2009. – 142 b.

9. Jalolov A. Mustaqillik mas’uliyati. – T.: “O’zbekiston”, 1996. – 29 b.

10. Jo’rayev N. Agar ogoh sen ....Portretga chizgilar. Siyosiy esse / Mas’ul muharrir: K.Nermatov. – 2 – nashri, qayta ishlangan, to’ldirilgan /. – T.: “Yozuvchi”, 1998. - 272 b.

11. Ziyomuhammedov B., Ziyamuhamedova S., Qodirova S. Ma’naviyat asoslari. – T.: “O’zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti, 2000. – 192 b.

12. Ibrohimov A va boshq. Vatan tuyg’usi.–T.: “O’zbekiston”, 1996.–354 b.

13. Imomnazarov M. Milliy ma’naviyatimiz nazariyasiga chizgilar. – T.: “Sharq”, 1998. – 66 – 70 b.

14. Kalonxonova M., Kalonxonova M. Qadriyatnoma. Risola. – T.: “Nihol”, 2006. – 304 b.

15. Mashriqzamin – hikmat bo’stoni: Hikmatlar xazinasi. Tarj., to’plovchi hamda izoh mualliflari: H.Hamidiy va Mahmud Hasaniy. – T.: “Sharq”, 2008. – 464 b.

16. Ma’naviyat va ma’rifat asoslari. Tuzuvchilar: S.O.Otamurodov va boshq. – T.: 1998. – 82 b.

17. Ma’naviyat lug’ati: “Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushunchalar va tamoyillar” fani bo’yicha yordamchi uslubiy qo’llanma / tuzuvchi mualliflar: S.G’oziyev va boshq. – T.: Alisher Navoiy nomidagi O’zbekiston Milliy kutubxonasi, 2007. – 128 b.

18. Ma’naviyat: asosiy tushunchalar izohli lug’ati / Tahrir hayati: X.Sultonov va boshq., Tuzuvchi va mas’ul muharrir Q.Nazarov. – T.: G’ofur G’ulom nomidagi nashriyot – matbaa ijodiyot uyi, 2009. – 760 b.

19. Milliy g’urur – ma’naviy komillik mezoni: (to’ldirilgan nashr) [Uslubiy qo’llanma] / Yu.G’.Mahmudov va boshq.; mas’ul muharrir Yu.G’.Mahmudov. – T.: DIZAYIN – PRESS, 2011. – 276 b.

20. Sodiqova T. Mehr qolur. – T.: “Mehnat”, 1997 – 28 b.

21. To’raqulov X.A. Inson kamolotining ma’naviy asoslari. – T.: 2011. – 352 b.

22. To’raqulova I.X. Talabalarning ma’naviy – immunologik tarbiyasini takomillashtirish texnologiyalari. Ped.fan.nom..... dissertasiya. – T.: 2011. – 214 b.

23. To’raqulova I.X. Oilada bolalarning ma’naviy sifatlarini tarbiyalash // “Ta’lim tizimida ijtimoiy – gumanitar fanlar”. – T.: 2012. – № 2. – B. 15 – 17.

24. To’raqulova I.X. Sog’lom oila ma’naviyatining buzg’unchi g’oyalarga kurashishdagi o’rni // “Ta’lim muammolari”. IMJ. –T.: 2012. - №3. B. 30 – 31.

25. O’zbekiston qahramonlari (to’plam). – T.: “O’zbekiston”, 2001. – 480 b.

26. Hasanboyev J., To’raqulov X., Haydarov M., Hasanboyeva O. Pedagogika fanidan izohli lug’at. – T.: “Fan va texnologiya”, 2008. – 480 b.

27. Hasanboyev J. va boshq. Pedagogika fanidan izohli lug’at. – T.: “Fan va texnologiya”, 2009. – 672 b.

28. Hasanboyeva O.U. va boshq. Oilada barkamol avlod tarbiyasi. – T.: “Fan va texnologiya”, 2010. – 316 b.

29. Erkayev A. Ma’naviyat – ustun yo’nalish // “Istiqlol va hisobot”, 1996. - №2. – B. 20 – 22.

M U N D A R I J A

KIRISH	..........................................................................................................................	3
I – BOB	MAKTABGAChA TA’LIM MUASSASALARIDA BOLALARGA MA’NAVIY TARBIYa BERIShNING PEDAGOGIK ASOSLARI............	5
1.1.	Maktabgacha ta’lim muassasalari va ularda bola tarbiyasining maqsad va vazifalari ................................................................................................	5
1.2.	Maktabgacha ta’lim muassasalaridagi pedagogik kasb xodimlarning shaxsiy xislatlari .......................................................................................	7
1.3.	Maktabgacha ta’lim muassasalari bilan ota – onalar hamkorligi..........	10
1.4.	Maktabgacha ta’lim muassasalarida ta’lim jarayonini tashkil etish....	15
1.5.	Maktabgacha ta’lim muassasalarida qo’llaniladigan pedagogik ta’sir usullari .........................................................................................................	19
1.6.	Maktabgacha ta’lim muassasalarining pedagogik jamoasidagi uslubiyot ishlari ..........................................................................................	22
1.7.	Maktabgacha ta’lim muassasalari bolalarida ma’naviy sifatlarni tarbiyalash ......................................................................................................	24
II - BOB	MAKTABGAChA TA’LIM MUASSASALARIDA “MA’NAVIYaT SABOQLARI” MAShG’ULOTLARINI OLIB BORIShNING PEDAGOGIK ASOSLARI..................................................................................	27
2.1.	Maktabgacha ta’lim muassasalarida “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlari ...............................................................................................	27
2.2.	Maktabgacha ta’lim muassasalarida olib boriladigan “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlarining namunaviy mavzulari...............................	31
2.3.	Maktabgacha ta’lim muassasalarida “Ma’naviyat saboqlari” darslarini tashkil etish va uyushtirish ....................................................	77
2.4.	Maktabgacha ta’lim muassasalarida faoliyat ko’rsatayotgan tarbiyachi va murabbiylarning pedagogik mahoratiga qo’yilgan talablar ..................	80
2.5.	2.5. “Ma’naviyat saboqlari” darslariga metodik tayyorgarlik ................	87
III –BOB	MAKTABGAChA TA’LIM MUASSASALARIDA “MA’NAVIYaT SABOQLARI” MAShG’ULOTLARINI OLIB BORISh AMALIYoTI.......	93
3.1.	“Ma’naviyatli odam kim?” mavzusi bo’yicha “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotini olib borish texnologiyasi ....................................................	93
3.2.	“Vatan qahramonlari, deb kimni aytamiz?” mavzusi bo’yicha “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlarini olib borish texnologiyasi ....	105
3.3.	“Vatanimiz ramzlari” mavzusidagi “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotini olib borish texnologiyasi ..................................................	119
3.4.	Maktabgacha ta’lim muassasasida ma’naviy ishlar bo’yicha amalga oshiriladigan tadbirlar rejasini tuzish metodikasi ...........................	124
3.5.	Maktabgacha ta’lim muassasalarida “Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlarini olib borishga oid didaktik materiallar ....................	128
3.5.1.	Tarbiyaviy masalalar tuzish va uning yechimi tahliliga oid didaktik materiallar ...................................................................................................	128
3.5.2.	“Ma’naviyat saboqlari” bo’yicha baxslar o’tkazishga oid didaktik materiallar ...................................................................................................	134
3.5.3.	“Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlarida bolalarda illatlarga nafrat o’yg’otishga oid didaktik materiallar .......................................................	139
3.5.4.	“Ma’naviyat saboqlari” mashg’ulotlarida insoniylik fazilatlarini shakllantirishga oid didaktik ma’lumotlar ...........................................	147
umumiy xulosalar....................................................................................................		161
foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.........................................................		162