Z
- ўнг пиш итилганлик бўлиб , соат стрелкаси бўйлаб
йўналган бўлади.
S
– чап пишитилганлик бўлиб соат стрелкасига тескари
йўналган бўлади.
d
– маҳсулот диаметри, мм
h – битта б урамнинг баландлиги, мм
β – пишитиш бурчаги.
Юқоридаги чизмадан.
метр
бурам
h
K
/
1000
Пишитилганлик коэффициенти пишитишнинг физикавий
моҳиятини ифодалайди ва бурамлар (пишитиш) бурчагини
ҳисоблаш орқали аниқланади. Пишитилганлик коэффициенти
ѐрдамида
турли
чизиқий
зичликдаги
маҳсулотнинг
пишитилганлигини аниқлаш мумкин.
п
T
T
K
100
Т
–
пишитилганлик коэффициенти.
200
Т
n
– пиликнинг чизиқий зичлиги, т екс.
Пишитилганлик коэффициенти толанинг узунлигига, чизиқий
зичлигига, маҳсулотнинг чизиқий зичлигига ва сараланма
таркибига асосланиб танланади.
Агар толанинг узунлиги ортса, пишитилганлик коэффициенти
унга мос равишда камаяди. Тола ва ундан ишланадига н пиликнинг
чизиқий зичлиги ортиши билан пишитилганлик коэффициенти ҳам
кўпаяди.
Сараланма
қанча
паст
навлардан
ташкил
топса,
пишитилганлик коэффициенти шунчалик катта бўлади.
Амалий пишитилганлик коэффициенти билан бирга критик
пишитилганлик
коэффициенти
ҳам
ишлатилади.
Критик
пишитилганлик коэффициенти маҳсулотнинг максимал пишиқлик
чегарасини билдиради.
Критик пишитилганлик коэффициентини қўллаш тавсия
этилмайди, одатда амалий пишитилганлик коэффициентини критик
қийматдан
10-15%
кам
миқдорда
танланади.
Пиликлаш
машинасида
чўзиш
асбобидан
чиқаѐтган
пилтачага
бурамлар
бериш
учун
пишитиш
механизмидан
фойдаланилади.
Тузилиши ва ишлашига кўра пишитиш
механизмини шартли равишда икки
турга ажратиш мумкин (урчуқли ва
урчуқсиз).
Пиликлаш машиналари урчуқли
пишитиш
механизми
билан
жиҳозланган
бўлиб,
маҳсулотни
пишитиш
ва
ўраш
вазифасини
146-расм. Урчуқли
пишитиш механизми
201
биргаликда
амалга
оширилган
(урчуқнинг
бир
айланиши
натижасида битта бурам берилган, рогулька ва ғалтак тезликлари
фарқи ҳисобига ўраш содир бўлади).
Урчуқли
пишитиш
механизми
устки
ва
пастки
кареткалардан, рейкали узатиш мосламасидан, урчуқ ва унга
ўрнатилган рогулькадан, урчуқ ҳамда ғалтакка ҳаракат узатиш
мосламасидан иборат бўлиб, урчуқнинг тезлиги чекланганлиги
сабабли машина унумдорлиги ва паковка массаси талаб
даражасидан паст бўлади.
Поковка ўлчамларини ошириш урчуқ ва рогульканинг
айланишида
катта
чайқалишларга
сабаб
бўлганлиги
ҳам
механизмнинг асосий камчиликларидан ҳисобланади.
Рогулька ишчи ва мувозанатловчи шохчалардан тузилган.
Ишчи шохча ғовак, тирқишли ва махсус шаклга эга бўлиб,
пиликни узилмасдан пишитилиб ўтишини таъминлайди. Ғовак
шохчадаги тирқиш пиликни шайлаш қулайлигини таъминлайди.
Рогулькадаги
лапкача
ўралаѐтган
пиликнинг
таранглигини
ростлашга (бир хил зичликда ўралишига) хизмат қилади.
Урчуқли пишитиш механизми камчиликларини бартараф
этиш, рогулька тезлиги ва поковка массасини ошириш мақсадида
урчуқсиз пишитиш механизмлари қўлланилмоқда.
Рогульканинг осма равишда устки панелга ўрнатилганлиги ва
тасмали узатма ѐрдамида ҳаракатланганлиги саба бли унинг
тезлигини ошириш имконияти яратилди.
202
1- чўзиш
асбобининг
чиқарувчи
жуфтлиги; 2-
механизмнинг устки
панели;
3- б урам
тақсимлагич; 4-
рогулька;
5- рогульканинг
тасмали ҳаракат
узатмаси;
6- лапка (бармоқча);
7- ғалтак
йўналтиргич
147-расм. Урчуқсиз пишитиш механизми
Ушбу механизмда пишитиш икки зонада амалга оширилади. Биринчи
зона чиқарувчи жуфтлик - бурам тақсимлагич орасида бўлиб, чўзиш
асбобидан чиқаѐтган пилтачага айланувчан бурам тақсимлагич сирти
қирралари ѐрдамида (юмалатиб) дастлабки бурамларни беради. Иккинчи зона
бурам тақсимлагич – рогульканинг ғовак шохчаси орасида бўлиб, унинг
елкаси шаклланаѐтган пиликга асосий бурамларни беради. Устки панелга
ўрнатилган бурам тақсимлагичларнинг баландлиги ҳисобига олдинги ва
кейинги қаторларда пиликнинг бир хил тарангликда пишитиш амалга
оширилади.
Бурамларни бир текислигини таъминлаш мақсадида ҳар хил
тузилишдаги бурам тақсимлагичлар ишлатилади. Уларнинг ишчи сиртлари
ва рифля - ўйиқлари ҳар хил тузилишга эга бўлиб тола турларига қараб
танланади. Бурам тақсимлагичлар пилтачага берилаѐтган бурамларни
олдинги цилиндргача етиб боришини таъминлайди, пилик толаларини
203
зичлаштириб пишиқлигини оширади ва узилишларни камайтиради.
а)
б)
в)
148 - расм. Бурам тақсимлагичлар
а -
тақсимлагичнинг сирти юмолоқлаштирилиб, рифлялари
сезгир қилиб ишланган, у универсал ҳисобланиб, пахта ва кимѐвий
толалардан чизиқий зичлиги 500 тексгача бўлган пилик
тайѐрлашда ишлатилади.
б –
тақсимлагичнинг сирти юмолоқлаштирилмай, ўткир
рифлялар билан жиҳозланган, у пахта, вискоза ва бошқа кимѐвий
толалардан чизиқий зичлиги 1000 тексгача бўлган пилик ишлаб
чиқаришда қўлланилади.
в -
тақсимлагичнинг сирти юмолоқлаштирилган ўтмас рифляли қилиб
ишланган, у пахта ва кимѐвий толалар аралашмасидан чизиқий зичлиги 500
тексдан кам бўлган пилик ишлаб чиқаришда қўлланилади. Шундай қилиб,
пиликлаш машинаси унификациялаштирилган.
Do'stlaringiz bilan baham: |