A. M. Eshmuradov, D. T. Normatova

Texnologik jihatlar. Keyingi yillarda abonent kirish tarmoqlarida qo‘llaniladigan texnologiyalar sezilarli darajada o‘zgarayotganligi shubhasiz namoyon bo‘lmoqda. Abonent kirish tarmoqlarini modernizatsiyalashning texnologik jihatlarini ikkita nuqtayi nazardan qarash maqsadga muvofiqdir. Birinchidan,

«kanallar kommutatsiyasi» usuliga yoki umuman olganda, axborotni taqsimlash invariant usullariga yo‘naltirilgan yangi texnologiyalarni tahlil qilish kerak. Ikkinchidan, qo‘llanilishini NGN konsepsiyasi aniqlaydigan texnologiyalarga e’tibor qaratish zarurdir.

1.8-rasmda abonent kirish tarmoqlarida qo‘llaniladigan

texnologiyalarning klassifikatsiyasi keltirilgan.

Elektr aloqaning uchta elementi – kommutatsiya, signallarni uzatish va tarqalish muhiti uskunalari ko‘rilgan. Rasmning chap qismida XX asr oxirlarida asosiy bo‘lgan, rasmning o‘ng qismida XXI asr boshlarida qo‘llanayotgan texnologiyalar keltirilgan.

Kommutatsiya tizimlari uchun asosiy texnologik o‘zgarishlar axborotlarni taqsimlash paketlar usullariga tegishlidir. Avvallari paketlar kommutatsiyasi deyilganda XEAIning X.25 tavsiya- larida aniqlangan axborotlarni almashinish tushunilar edi. Hozirda «paketlar kommutatsiyasi» termini IP va ATM texnolo- giyalarida, shuningdek, kadrlarni retranslatsiyalash uchun – Frame Relay (FR) texnologiyalarida ishlatiladi.

Raqamli uzatish tizimlariga qo‘shimcha sifatida, AKTni rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan yangi uskunalarni alohida ko‘rsatish lozim.

Kanallar kommutatsiyasi

Yarim doimiy ulanish

Paketlar kommutatsiyasi

Analog tizimlar

Raqamli tizimlar
Ikki simli liniyalar Radiokanallar

Kanallar kommutatsiyasi

Yarim doimiy ulanish Paketlar kommutatsiyasi

(IP, ATM, FR...)

Raqamli tizimlar Ethernet xDSL

Ikki simli liniyalar Radiokanallar

WLL, FTTx, HFC, HPNA, PON, CCC, PLC...

1.8-rasm. Abonent kirish tarmoqlarida qo‘llaniladigan texnologiyalarning klassifikatsiyasi.

2.