mavjud. SHundan, 7123 tasi davlat mulki, 353 tasi xususiy mulk hisoblanadi.
Jumladan, 4308 ta arxeologiya, 2079 ta arxitektura ob‘ekti, 694 ta mahobatli san‘at
asari, 395 ta diqqatga sazovor joy bor. Milliy fondlarimizda esa 2,5 milliondan
ziyod muzey ashyolari, 100 mingdan ortiq yozma asarlar saqlanadi.
Madaniyat vazirligi huzurida ushbu noyob merosimizni asrab-avaylab,
kelajak avlodga bekamu ko‗st etkazish, ularni ilmiy tadqiq qilish, saqlash uchun
mas‘ul muassasa — Madaniy meros ob‘ektlarini muhofaza qilish va ulardan
foydalanish ilmiy-ishlab chiqarish bosh boshqarma mavjud bo‗lgan bo‗lsa-da,
uning ayni paytdagi faoliyatida jiddiy xatoliklar va muammolar borligi ko‗zga
tashlanib qoldi. Ochig‗ini aytadigan bo‗lsak, sohada boshqaruv tizimi izdan
chiqqan edi. Achinarlisi, mavjud moddiy madaniy meros ob‘ektlarining atigi 25
foiziga muhofaza belgisi o‗rnatilgan bo‗lib, zarur hujjatlashtirish ishlari o‗z holiga
tashlab qo‗yilgan. Hatto 5755 ta ob‘ektning kadastr hujjatlari ham yo‗q.
Boshqarma arxeologiya yo‗nalishida mutlaqo qoniqarsiz faoliyat olib borgan.
Madaniy meros bo‘ektlarini muhofaza qilish maqsadida 2018 yil 19
dekabrda O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining ―Moddiy madaniy meros
ob‘ektlarini muhofaza qilish sohasidagi faoliyatni tubdan takomillashtirish chora-
tadbirlari to‗g‗risida‖gi qarori qabul qilinishi bilan O‗zbekiston Respublikasi
Madaniyat vazirligi Madaniy meros ob‘ektlarini muhofaza qilish va ulardan
foydalanish ilmiy-ishlab chiqarish bosh boshqarmasi hamda uning mintaqalararo
(mintaqaviy) davlat inspeksiyalari negizida O‗zbekiston Respublikasi Madaniyat
vazirligi huzurida Madaniy meros departamenti hamda uning Qoraqalpog‗iston
Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar boshqarmalari tashkil etilmoqda.
Departamentning asosiy vazifalaridan biri moddiy madaniy meros, jumladan,
arxeologiya ob‘ektlari, muzey ashyolari va kolleksiyalari hamda madaniy
boyliklarni muhofaza qilish, ulardan foydalanishga oid qonun hujjatlariga rioya
etilishi ustidan davlat nazoratini amalga oshirishdan iborat. Qarorga asosan,
Departamentning vakolatlari kengaytirilib, moddiy madaniy meros, jumladan,
arxeologiya ob‘ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasida yagona
maxsus davlat muassasasi etib belgilandi. Uning qarorlari davlat va xo‗jalik
boshqaruvi organlari, mahalliy hokimliklar va fuqarolar tomonidan bajarilishi
majburiy ekanligi va uning rahbari Madaniyat vazirining o‗rinbosari hisoblanishi
yangi tizimning mavqei va mas‘uliyati balandligini ko‗rsatib turibdi
1
.
2019 yil 30 martda esa Vazirlar Mahkamasining №230-sonli O‗zbekiston
Respublikasi Madaniyat vazirligi huzuridagi Madaniy meros departamenti
faoliyatini tashkil etish hamda moddiy madaniy meros ob‘ektlarini muhofaza qilish
va ulardan foydalanishga oid ayrim normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash
to‗g‗risida
2
gi Qarori qabul qilindi.
Respublikada 16 diniy konfessiya ro‗yxatga olingan va rasman faoliyat
ko‗rstamoqda. 2200 dan ortiq diniy tashkilotlar ishlab turibdi va ularda
O‗zbekistonda yashovchi 130 dan ortiq millat va elat vakillari o‗zlarining diniy
ehtiyojlarini qondirmoqdalar. 2 mingdan ortiq masjidlar, xristian ibodatxonalari,
sinagogalar va boshqa diniy markazlar ta‘mirlandi va yangidan qurildi. 10 ta diniy
ta‘lim muassasasi faoliyat ko‗rsatmoqda. 1999-yilda Toshkent islom universiteti
ochildi. 2018 yil 16 aprelda ―Diniy-ma‘rifiy soha faoliyatini tubdan
takomillashtirish chora-tadbirlari to‗g‗risida‖
3
gi PF-5416-sonli Farmoni bilan
Toshkent islom unisersiteti negizida O‗zbekiston Xalqaro islom akademiyasi
tashkil etildi.
O‗zbekiston hududida xalqning ulug‗vor va shonli tarixiga oid 2000 dan
ortiq yodgorliklar ta‘mirlandi.
O‗zbek xalqining ming yillar davomida shakllangan, mustamlakachilik
davrida oyoq-osti qilingan, insonparvar urf-odatlari va an‘analari, madaniy
qadriyatlari ehtiyotlab tiklandi va yangi ma‘no-mazmun bilan boyitildi.
Maqomchilar, to‗y-marosim qo‗shiqlari, shoir-baxshilar va folklor-etnografik
dastalarning o‗nlab ko‗rik-tanlovlari o‗tkazildi. Pianinochi va skripkachilarning
simfonik va kamer musiqalari, zamonaviy estrada guruhlarining festival va
tanlovlari bo‗lib o‗tmoqda.
Mamlakatimizda o‗zbek tilining xalq va davlat turmushidagi o‗rni va
1
http://xs.uz/uzkr/post/nega-koplab-obidalarda-bazharilgan-koshin-ishlari-uch-jilga-bormasdan-tokilib-ketyapti
2
https://lex.uz/docs/4262171
3
https://iiau.uz/en-ca/akademiya1/prezident-qarori.html
ahamiyati qayta tiklandi. Davlat tili haqidagi qonunda o‗zbek tili o‗zbek xalqining
ma‘naviy mulki ekanligi, uning ravnaqi, qo‗llanilishi va muhofazasi davlat
tomonidan ta‘minlanishi belgilab qo‗yildi. Oliy davlat hokimiyati, mahalliy
hokimiyat va boshqaruv organlarida, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarda ish
yuritish asosan o‗zbek tilida olib borilmoqda. 2019 yil 21 oktyabrda ―O‗zbek
tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeini tubdan oshirish chora-tadbirlari
to‗g‗risida‖gi PF-5850-sonli Prezident farmoni, 2020 yil 10 aprelda ―O‗zbek tili
bayrami kunini belgilash to‗g‗risida‖gi O‗RQ-615 sonli O‗zbekiston Respublikasi
Qonunining qabul qilinishi o‗zbek tilining maqomini yanada mustahkamlanishiga
qaratilagn huquqiy chora hisoblanadi.
Respublikamizning ma‘muriy-hududiy birliklari, ko‗chalari, geografik
o‗rinlarning nomlariga yagona milliy shakl berildi va o‗zbek tilida yozib qo‗yildi.
Natijada o‗zbek xalqining milliy qadr-qimmati qayta tiklandi va mustahkamlandi.
SHuningdek, O‗zbekistonda istiqomat qilayotgan barcha millat va elatlarning
tillari, qadr-qimmati ham o‗z o‗rniga qo‗yilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: