8-mavzu. Huquqiy tadqiqotlar va ularning turlari. Keys stadi (case study) metodi. Irac/creac usuli reja

3. Huquqiy manbalar tizimlari va ularda ma'lumotlarni izlash qoidalari
Huquqiy axborot resurslari 2 turga bo'linadi: 1. Foydalanish uchun bepul. 2. Tijoriy.
1. Foydalanish uchun bepul
Garchi ko'plab yurisdiktsiyalar Internetda qonunlarni e'lon qilsalar ham, sud amaliyoti ko'pincha ixtisoslashgan onlayn ma'lumotlar bazalari orqali olingan ma'lumotlarga tayanadi. To'lovsiz kirish mumkin bo'lgan resurslar tomonidan taqdim etiladigan bepul xizmatlarga quyidagilar kiradi: Australasian Legal Information Institute, British and Irish Legal Information Institute, CanLII, Legal Information Institute, LexML Brasil, World Legal Information Institute, Mindworks and Jurispedia, TDYU Yuridik klinikasi.
2. Tijoriy
Tijorat huquqiy tadqiqot xizmatlari asosiy va ikkinchi darajali manbalarni o'z ichiga oladi. Tijorat xizmatlari milliy, xalqaro yoki qiyosiy bo'lishi mumkin. 2010-yildan boshlab AQShda tijorat huquqiy tadqiqot vositalari yiliga taxminan 8 milliard dollar daromad keltirgan.
Ba'zi hukumatlar, shuningdek, AQSh PACER huquqiy tizimi kabi pulli ma'lumotlar bazalari orqali ma'lum manbalarga kirishni ta'minlaydi.
Yuridik xizmat ko'rsatuvchi uchinchi tomon tashkilotlariga kimlar kiradi?
Ma'lumki, yuridik tadqiqotlar ko'p vaqt va kuch talab qiladi va LexisNexis hamda Westlaw kabi onlayn huquqiy tadqiqot ma'lumotlar bazalariga kirish qimmatga tushishi mumkin. Shuning uchun, axloqiy masalalarni hisobga olgan holda, yuridik firmalar va boshqa amaliyotchilar yuridik tadqiqotlarini o'tkazish uchun uchinchi tomon yuridik xizmat ko'rsatuvchi tashkilotlariga murojaat qilishlari mumkin.
Ma'lumotlarni qayta ishlaganda nimalarga ahamiyat qaratiladi?
Huquqiy tadqiqot o'tkazishning yagona qat'iy usuli yo'q. Biroq, nisbatan samarali va iqtisodiy jihatdan samarador ekanligi isbotlangan usullar mavjud. Yuridik tadqiqot olib borishning umumiy strategiyasi quyidagilarni o'z ichiga olishi kerak:
• muammoni shakllantirish (nima bilan bog'liqligini / qanday huquqiy masalalar yoki savollar bilan tanishishingiz kerakligini bilib olishga harakat qiling);
• qidiruv so'rovlari bo'yicha aqliy hujumni amalga oshiring (bir hodisaning turli nomlari, sinonimlarini o'ylab ko'ring – o'z joniga qasd qilish? o'lish huquqi? evtanaziya?);
• yurisdiksiya va vaqt chegarasini belgilash (masalani o'rganish uchun ko'p vaqtingiz bormi? Odatda bunday emas. Siz chuqur, ayniqsa ilmiy asoslangan tadqiqot o'rniga tez samara beradigan va odatda unchalik toza bo'lmagan, aytish mumkinki, "iflos" manba bilan kifoyalanishingizga to'g'ri keladi);
• ishni qaysi formatda olib borishni hal qilish (bosma yoki elektron – bu ko'pincha sizning kira olish imkoniyatingiz bilan bog'liq);
• ikkilamchi manbalarni topish, o'qish va yangilash;
• boshlang'ich organni topish, o'qish va yangilash (ishlar, nizomlar va qoidalar);
• agar kerak bo'lsa, protsedura qoidalariga, axloqiy, huquqiy va boshqa materiallarga qarang;
• qidiruv natijalariga qarab yuqoridagi amallarni zarurat bo'lganda takrorlang.
Internetda yoki mahalliy kutubxonada qidirish orqali ma'lum bir mavzu bo'yicha tadqiqot ko'rsatmalari, yo'riqnomalarini topishingiz mumkin.