7-tema: Menshik kapital analizi

1-keste

Xojali’q ju’ritiwshi sub’ekttin’ menshik kapitali’ ha’m oni’n’ dinamikasi’ni’n’ analizi

Ko’rsetkishler	Ji’l basi’na	O’zgeriwi		Ji’l aqi’ri’na
	qaldi’q	kwpayishi	kemeyiwi		qaldi’q
1	2	3	4		5
1. Ustav kapitali’	28280	-	-		28280
2. Qwshilgan kapital	116902	-	-		116902
3. Rezerv kapitali’	278317	263511	-		541828
4. Taqsimlanmagan payda	37000	5400	-		42400
5. Menshik kapital menen qoplanmagan zi’yan	-	-	-		-
JA’MI:	460499	268911	-		729410

Keste mag‘li’wmatlaridan ko’rinip turibdiki, biz analiz qi’li’p ati’rg‘an xojali’q sub’ektining menshik kapitali’ ji’l basi’na sali’sti’rmali’ ji’l aqi’ri’nda 268911 mi’n’ swmga oshgan. Bul na’tiyje ka’rxana ushi’n unamli’ dep qaralishi lazi’m. Sebebi bul mug‘dar ji’l basi’na sali’sti’rmali’ salkam 60 % ga yaqin oshgan.

Bunday wzgarishning hosil bwlishida esabat yilida taqsimlanmagan paydani’n’ 5400 mi’n’ swmga ha’m rezerv kapitali’ni’n’ 263511 mi’n’ swmga oshuvi u’lken ta’sir etgan.

Menshik kapitaldi’n’ qolgan tu’rleri boyi’nsha ji’l davomidagi ha’reketi kuzatilmagan.

Unamli’ na’tiyje dep qaralishini ja’ne bir tarafi shundaki, menshik kapitaldi’n’ asosini qwshilgan ha’m rezerv kapitali’ tashkil qilganidir. Bul bolsa keleside ka’rxanani’n’ menshik kapitali’ ja’nede kwpayib borishidan dalolat beredi.

1999 ji’l 28 iyunda O’zbekistan Respublikasi’ Prezidentining «Finans - xojali’q xi’zmetin a’melge oshirmayotgan ha’m qonunchilikda belgilengen muddatlarda wzlarining ustav jamg‘armalarini shakllantirmagan ka’rxanalardi’ tugatish ta’rtibin a’piwayi’lasti’ri’w is - ilajlari’ tuwri’si’nda»gi Farmoni chiqdi. Bul farmonga ko’re finans - xojali’q xi’zmetin a’melge oshirmayotgan ha’m qonunchilikda belgilengen muddatlarda wzlarining ustav jamg‘armalarini shakllantirmagan ka’rxanalar xi’zmeti du’zilgen arnawli’ hududiy komissiyalar kwrsatmasiga ko’re twxtatiladi.

Sonday eken, joqari’dag‘i’ keste mag‘li’wmatlari’na tiykarlang‘an halda bul mashqalani’ hal etiw jollari’n topishimiz kerek. Ko’rinip turibdiki, menshik kapital qiymatini kwpaytirishning en’ tiykarg‘i’ faktori’ boli’p ka’rxanani’n’ esabat yilida alg‘an sap paydasi’ esaplanadi’. Xi’zmet ko’rsetiwshi sho’lkemler shu faktor esabi’na o’z jamg‘armalarini oshirishi en’ optimal variant dep qaraladi. Sebebi, bul faktordi’n’ o’zgeriwi tekg‘ana ka’rxanani’n’ o’zine baylani’sli’ boli’p, oni’n’ ha’r ta’repleme toli’q imka’niyatlari’n ishga solib xi’zmetin boshlashni taqozo etadi. Bunnan ti’sqari’ basqa ko’rsetkishlerdin’ o’zgeriwi da usi’ faktor menen tikkeley baylani’sli’ boladi’. Usi’ wazi’ypalardi’ hal etiwde studentler «O’nim o’ndiriw ha’m sati’w qa’rejetleri ha’mde ekonomikaliq na’tiyjelerdi ani’qlaw ta’rtibi tuwri’si’ndag‘i’ Nizom»ni teren’ biliwleri lazi’m. Onda paydani’ qa’liplestiriw muammolarini teren’ wrganishlari lazi’m