7 ona tili javobi docx

KESIMLIK SHAKLLARI – BOG’LAMALAR

1. 
   man, -miz, -san, -siz, -dir
   
2. 
   bo’lmoq, sanalmoq, hisoblanmoq;
   
3. 
   ekan, emish, emas
   
4. 
   Harakat nomi (-ish) + kerak, lozim, darkor, shart (bunda egalik qo‘shimchalari harakat nomiga qo‘shiladi)
   

1. 
   Ismlar berilgan qatorni toping?
   

A)Akmal, Mansur B)ot,sifat, ravish,olmosh C)ot, sifat, son, olmosh D)modal so’z,ot, ravish

2. 
   Otlarning egalik shakllarini ko’rsating?
   

A) cha, chak, (a)loq B)im, ing,i C)ga, da, dan D)boz, paz, chi

3. 
   Ismlarning qaysi qo'shimchalar bilan o'zgarishi turlanish deyiladi?
   

A) kelishik qo'shimchalari B)egalik qo'shimchalari

C) shaxs-son qo'shimchalari D)egalik va kelishik qo'shimchalari

4. 
   Qanday so'zlar ismlar atamasi ostida birlashtiriladi?
   

1. 
   ot turkumiga mansub so'zlar
   
2. 
   barcha mustaqil so'zlar
   
3. 
   egalik, kelishik qo'shimchalaribilan o'zgarish xususiyatiga ega bo'lgan so'zlar D) turlanish va tuslanish xususiyatiga ega bo'lgan so'zlar
   

5. 
   Qaysi qatorda ismlarning munosabat shakllari berilgan?
   

A)egalik, kelishik shakllari B)bog'lamalar C)shaxs-son qo'shimchalari

D)egalik va kelishik shakliari,bog'lamalar

6. 
   Ismlarning lug'aviy shakllari qo'llangan javobni belgilang.
   

A)kitobning, kitobim, o'quvchilar B)uycha, odamlar, Oyxon, quyoshdek C)daftarcha, koptokka, qalamim D)farzandmiz, bolam, mushukcha

7. 
   Ismlarning munosabat shakllarini toping. 1) -lar; 2) -im; 3) - imiz;4)-jon; 5) -da;
   

6) -cha; 7) -dir; 8)-man; 9) -ga; 10) -day

A) 2,3,4, 5, 6, 7 B) 4, 6, 8.10

C)2,3,5,7,8,9 D) 6, 9,10

8. 
   Ismlami kesim sifatida shakllantiruvchi va ega bilan munosabatini ifodalovchi qo'shimchalari…? A)-cha, -lar, -man B)-ga,-da,-dan
   

C)-dir, -day, -dek D)-man, -san, -dir 9.Qaratqich kelishigi quyidagilardan qaysi biriga qo'shilganda belgili qo'llanadi?

1)turdosh otlar; 2) atoqli otlar; 3) olmoshlar;

4) sifatdoshlar; 5) mavhum otlar

A) 1,2.3 B) 2,3,4 C)1,2,5 D)2,3,5

10. 
    Yaxshi tarbiya ko'rgan odam... xislatlari... biri shuki, bunday odam o'z faoliyati... boshqalar... bir qadam oldin... o'tsa, sheriklari... yordam qo'li... uzatadi, safi... kengaytirib, yangi g'alaba... ko'zlaydi. Ushbu gapda nuqtalar o'rnida ishlatilishi kerak bo'lgan qo'shimchalartartibi qaysi javobda to'g'ri ko'rsatilgan?
    

A)-ni, -dan, -da, -dan, -ga, -ga,-ni, -ni, -ni

B)-ning, -dan, -da, -dan, -ga, -ga,-ni, -ni

C)-ning, -dan, -da, -dan, -ga, -ga,-ni, -ni,-ni

D)-ning, -dan, -da, -dan, -ga, -ni,-ni, -ni, -ni

10. 
    O'rin-payt kelishigi qo'shimchasi qo'shilgan otlar gapda qanday vazifada kelishi mumkin?
    

A)o'rin holi B)payt holi, o'rin holi C)to'ldiruvchi D)o'rin holi, payt holi, to'ldiruvchi

10. 
    Qaysi kelishik qo'shimchasi shaxs va narsa otlariga qo'shilganda ular gapda to'ldiruvchi vazifasida keladi?
    

1) tushum kelishigi; 2) jo'nalish kelishigi;

3) o'rin-payt kelishigi; 4) chiqish kelishigi A) 1 B) 1.2.4 C) 1.3.4 D) 1,2, 3,4

10. 
    Ismlarning munosabat shakllari qaysi javobda noto'g'ri ko'rsatilgan?
    

A)ismlarning egalik shakli B)ismlarning ko'plik shakli

C)-man, -san, -dir qo'shimchalari D)bo'lmoq, sanalmoq, hisoblanmoq so'zlari

10. 
    Qaysi qo'shimchalar so'zlarning munosabat shakllarini hosil qiladi?
    

A) ko'plik, kichraytirish va erkalash qo'shimchalari . B) egalik, kelishik, -man, -san,-dir qo'shimchalari

3. 
   fe'l nisbatlari va fe'l zamonlari qo'shimchalari
   
4. 
   berilganlarning barchasi so'zlarning munosabat shakllarini hosil qiladi.
   

10. 
    Qaysi qatordagi gapda egalik qo'shimchasi qo'llangan?
    

1. 
   Kechasi ishlaydi, kunduzi uxlaydi
   
2. 
   Oradan ikki kun o'tgandan keyin Tesha Saidiyning hujrasiga keldi
   
3. 
   Tuni bilan mijja qoqmadi
   
4. 
   berilgan gaplarning barchasida egalik qo'shimchasi mavjud
   

10. 
    Qaysi gapdagi qaratqich kelishigi qo'shimchasini chiqish kelishigi qo'shimchasi bilan almashtirish mumkin?
    

A) Maqtanganning uyiga, kerilganning to'yiga bor B) Mehmonlarning yoshi ulug'i gapirdi

C) Institut kutubxonasi birinchi qavatda D)Palovning masallig'i tayyorlab qo'yildi

10. 
    Quyidagi birikmalardan qaysilarida xoslik, umumdan ajratilganlik ma'nosi ifodalangan? A)ilon zahri, inson qadri
    

2. 
   Vatan tuyg'usi, ona mehri
   
3. 
   mening opam, daftar varag'i D)Bobur bog'i, Oqdaryo tumani
   

10. 
    Butun va qismni bildirishda qaysi kelishik qo'shimchalari ba'zan almashinib ishlatilishi mumkin?
    

A)qaratqich bilan bosh kelishik B)tushum bilan chiqish kelishigi C)o'rin-payt bilan jo'nalish kelishigi

D) tushum bilan jo'nalish kelishigi

10. 
    Egalik, kelishik qo'shimchalarini bilan o'zgarish xususiyatiga ega bo’lgan so'zlar...
    

A)o'zgarmas so'ziar B)Ismlar C)sof fe'l shakli D) A, B, C

10. 
    Ismlarning lug'aviy shakli deganda nimalar nazarda tutiladi?
    

1. 
   ismlarning ko'plikni bildiruvchi qismi
   
2. 
   kichraytirish-erkalashni bildiruvchi qismi
   
3. 
   qiyoslash ma'nolarni bildiruvchi qismi D) hammasi to'g'ri
   

10. 
    Ismlarning egalik, kelishik, -man, -san, -dir qo'shimchalariga ega bo'lgan shakli qanday ataladi? A)lug'aviy shakli B)munosabat shakli C)turlanish D)tuslanish
    
11. 
    Kelishik qo'shimchalari...
    

1. 
   ismlarni boshqa so'zlarga tobelashtirib bog'lash uchun xizmat qiluvchi shakllar
   
2. 
   ismlarga qo'shilib asos qismdan ifodalangan narsa, belgi-xususiyat, harakat-holatlarning uch shaxsdan biriga qarashliligini bildirgan qo'shimchalar
   
3. 
   ismlarning egalik, kelishik, -man, -san. -dir qo'shimchalariga ega bo'lgan shakli D) A,B, C
   

10. 
    Viloyat, shahar, tuman, korxona, muassasa nomlarida qo'llanilgan III shaxs egalik qo'shimchasi qanday ma'noni bildiradi?
    

1. 
   shaxsga qarashlilik ma'nosini
   
2. 
   xoslik, umumdan ajratilganlik ma'nosini
   
3. 
   A va B D) bajaruvchining shaxs va sonini bildiradi
   

10. 
    Qanday birikmalarda oldingi qism qaratqich kelishigida qo'llanmaydi?
    

A) shaxsga qarashlilik ma'nosini bildirganda B) xoslik, umumdan ajratilganlik ma'nosini bildirganda C) A va B

D) bajaruvchining shaxs va sonini bildirganda

10. 
    Xoslik, umumdan ajralganlik ma'nosini bildiruvchi egalik qo'shimchasi qatnashgan so'zlarga misol keltiring.
    

A) Bobur bog'i B) Orol dengizi C) A,B,D D)Hamza tumani

10. 
    So'zlarning munosabat shakllarini hosil qiluvchi qo'shimchalar qaysi qatorda berilgan?
    

1. 
   fe'l nisbatlari va fe'l zamonlari qo'shimchalari
   
2. 
   ko'plik qo'shimchalari C) kelishik qo'shimchalari
   

D) egalik va ko'plik qo'shimchalari

10. 
    Shovulladi tun bo'yi shamol, Qaldiroqlar ko'chdi larzakor. Shivirlading yonimda xushhol:
    

“Yana keldi. do'stginam, bahor”. Ushbu parchada ismlarning lug'aviy shakllari necha marta qatnashgan? A) 3 B) 4 C)1 D) 2

10. 
    Qaratqich nima?
    

1. 
   qaratqich kelishigi shaklidagi so'z
   
2. 
   qaratqich bog'lanib kelgan so'z
   
3. 
   A va B D) qaratqichga nisbatan hokim so'z
   

10. 
    Qaratqich kelishigi qo'shimchasi qachon tushib qoladi?
    

1. 
   qaratqich va qaralmish yonmayon kelganda
   
2. 
   qaratqich va qaralmish orasida boshqa so'z qo'llansa
   
3. 
   qaratqich kelishigi atoqli otlar,olmoshlar va sifatdoshlarga qo'shilganda D) B va C
   

10. 
    Qaratqich kelishigi qo'shimchasi qachon tushib qolmaydi?
    

1. 
   qaratqich va qaralmish yonma-yon kelganda
   
2. 
   qaratqich va qaralmish orasida boshqa so'z qo'llanilsa
   

3. 
   qaratqich kelishigi atoqli otlar, olmoshlar va sifatdoshlarga qo'shilganda D) B va C
   

10. 
    Tushum kelishigi shaklini olgan so'z doimo qanday fe'llarga bog'lanadi?
    

A) o'timli fe'lga B) o'timsiz fe'lga

3. 
   o'timli va o'timsiz fe'lga
   
4. 
   fe'llarga umuman bog'lanmaydi
   

10. 
    Tushum kelishigi qachon tushib qolmaydi?
    

1. 
   tushum kelishigidagi so'z bilan o'timli fe'l orasida boshqa so'z qo'llanilsa
   
2. 
   atoqli otlarga qo'shilganda
   
3. 
   olmoshlar va sifatdoshlarga qo'shilganda D) hammasi to'g'ri
   

10. 
    Qaysi kelishik qo'shimchasi ko’pincha tovush o’zgarishi asosida yoziladi?
    

A) jo'nalish kelishigi B) tushum kelishigi

C) o'rin-payt kelishigi D) chiqish kelishigi

10. 
    Otlarga egalik qo'shimchalari qo'shilganda qanday tovush o'zgarishlari kuzatiladi?
    

A) tovush tushishi B) tovush ortishi

C) tovush almashishi D) A, B, C

10. 
    Ba'zan tushum kelishigi o'rnida chiqish kelishigi shakli ishlatilishi mumkin. Lekin ularning ma'nosida ma'lum farq bor. Bu farq qanday?
    

1. 
   Tushum kelishigidagi so'z butunni, chiqish kelishigidagi so'z qismni bildiradi
   
2. 
   Tushum kelishigidagi so'z qismni, chiqish kelishigidagi so'z butunni bildiradi
   
3. 
   Ma'nosida hech qanday farq yo'q
   
4. 
   Tushum kelishigi ham, chiqish kelishigi ham vaziyatga qarab butun yoki qismni ifodalashi mumkin
   

10. 
    Qaratqich kelishigidagi so'zning sintaktik vazifasini toping.
    

A) vositali to'ldiruvchi B) vositasiz to'ldiruvchi C) qaratqich aniqlovchi C) ega

10. 
    Tushum kelishigidagi so'zning sintaktik vazifasini toping.
    

A) kesim B) to'ldiruvchi

C) qaratqich aniqlovchi D) ega

10. 
    Jo'nalish kelishigidagi so'z qachon to'ldiruvchi bo'ladi?
    

1. 
   kimga? so'rog'iga javob bo'lib, shaxsni bildirsa
   
2. 
   nimaga? so'rog'iga javob bo'lib, narsa-buyumni bildirsa
   
3. 
   qayerga? so'rog'iga javob bo'lib, o'rin-joyni bildirsa D)A va B
   

10. 
    Jo'nalish kelishigidagi so'z qachon o'rin holi bo'ladi?
    

1. 
   kimga? so'rog'iga javob bo'lib, shaxsni bildirsa
   
2. 
   nimaga? so'rog'iga javob bo'lib, narsa-buyumni bildirsa
   
3. 
   qayerga? so'rog'iga javob bo'lib, o'rin-joyni bildirsa D) A va B
   

10. 
    Otlar qanday sintaktik vazifada kelmaydi?
    

A) ega B) ot kesim

C) undalma D) hamma vazifada kela oladi

10. 
    Kitob o'qidim birikmasida qaysi kelishik qatnashgan?
    

A) bosh kelishik B) tushum kelishigi

C) qaratqich kelishigi D) chiqish kelishigi

10. 
    Ismlarning munosabat shakllarini yasovchi qo'shimchalarni toping. Jon do'sting jonidan kechsa ham, mol do'sting molidan kechmas.
    

A) -ing, -i, -dan B) -ing, -i, -dan, -mas

C) -ing, -i D)-dan

10. 
    Qaysi gapdagi egalik qo'shimchasi o'z vazifasini yo'qotgan?
    

1. 
   Kechasi ishlaydi, kunduzi dam oladi
   
2. 
   To'ra qizidan tilla oynagini olib, stol ustiga qo'ydi
   
3. 
   Kimyogar ba'zi ilmlar haqida suhbatlashgandan keyin uning zehniga, ma'lumotining kengligiga taajjublanganini yashirmadi
   
4. 
   B va C
   

10. 
    Tushum kelishigi bilan qo'llangan otlar qatorini toping.
    

1. 
   nomardni, achchiqni, nodonni
   
2. 
   yaxshilikni, go'zallikni, badiiylikni
   
3. 
   adashganni, intilganni, o'qiganni
   
4. 
   tomoqning, rassomning, kulgining
   

10. 
    Bobosi so'zini eshitgan nabira kitoblarni taxlay boshladi, so'ng tokchadan xurjunni olib, unga kitoblari solishga shaylandi. Ushbu gapdagi ismlar qaysi kelishikda?
    

1. 
   bosh, tushum, jo'nalish, chiqish kelishiklarida
   
2. 
   bosh, qaratqich, tushum, o'rin-payt, jo'nalish kelishiklarida
   
3. 
   bosh, qaratqich, tushum, jo'nalish, chiqish kelishiklarida
   
4. 
   bosh, qaratqich, tushum, jo'nalish kelishiklarida
   

10. 
    Anvar, qorni och bo'lsa kerak, dasturxonni Muhayyoning qo'lidan olib, uni buzuq avtobusga boshladi. Ushbu gapdagi ismlar qaysi kelishikda? A) bosh, qaratqich, tushum, jo'nalish, chiqish kelishiklarida
    

2. 
   bosh, qaratqich, tushum, jo'nalish kelishiklarida
   
3. 
   bosh, qaratqich, tushum, jo'nalish, o'rin-payt, chiqish kelishiklarida
   
4. 
   bosh, qaratqich, tushum, jo'nalish kelishiklarida
   

10. 
    Gapda sabab holi vazifasini bajaradigan so'z ko'p hollarda qaysi kelishik shaklida bo'ladi?
    

1. 
   tushum kelishigi shaklida
   
2. 
   bosh kelishik shaklida
   
3. 
   o'rin-payt kelishigi shaklida D) chiqish kelishigi shaklida
   

10. 
    Qaysi qatorda qism ma'nosi ifodalangan?
    

A) uzumni yedi B) uzum yedi

C) uzumdan yedi D) hammasida butun ma'nosi ifodalangan

10. 
    Qaysi qatordagi otlarga egalik qo'shimchasi qo'shilganda, so'z oxiridagi k yoki q tovushi o'zgarmaydi?
    

A) o'rik, tuproq, istak B) o'rtoq, kelajak, qarmoq C) idrok, nutq, axloq D) koptok, pichoq, tirnoq

10. 
    Tushum kelishigiga qaysi kelishik qo'shimchalari sinonim bola olmaydi?
    

A) qaratqich kelishigi B)jo'nalish kelishigi

C) o'rin-payt kelishigi D) chiqish kelishigi

10. 
    Qaysi gapda egalik qo'shimchasi xoslik, umumdan ajratilganlikma'nosini ifodalagan?
    

1. 
   Kechasi uxlaydi, kunduzi damoladi
   
2. 
   Kecha dam olishimiz maroqli bo'ldi
   
3. 
   Ilon zahridan til zahri o'tkirroq
   
4. 
   Toshkent shahri yangi-yangi keng ko'chalar, osmono'par zamonaviy binolar bilan sayqal topgan
   

10. 
    Qaysi gapda egalik qo'shimchasi o'z vazifasini yo'qotib, asos tarkibida yaxlitlanib qolgan?
    

A) Qurbon cholning gapini eshitib hayron qoldi B) Kunduzi juda aniq ko'rinadi

3. 
   Bilganingni eldan ayama
   
4. 
   Orol dengizi yildan yilga qisqarib bormoqda
   

10. 
    Qaysi gapda egalik qo'shimchasi xoslik, umumdan ajratilganlik ma'nosini ifodalagan so'z qatnashgan?
    

1. 
   Kunduz kunlari aniq ko'rinadi
   
2. 
   Kecha dam olishimiz maroqlio'tdi
   
3. 
   Ilon zahridan til zahri o'tkirroq
   
4. 
   Toshkent shahri yangi-yangi keng, ravon koshonalar bilan sayqal topgan
   

10. 
    Qaysi gapda egalik qo’shimchasi ma’nosini yo’qotmagan?
    

1. 
   Kunduzi havo issiq bo'ldi
   
2. 
   Navoiy respublikamizning kenja viloyatlaridan biri sanaladi
   
3. 
   Toshkent shahriga bordik
   
4. 
   Tuni bilan mijja qoqmadi
   

10. 
    Qaysi gapda egalik qo'shimchasi xoslik umumdan ajratilganlik ma'nosini bildirgan?
    

1. 
   Kunduz kunlari aniq ko'rinadi
   
2. 
   Boqqaning bitta echki, qichqirig’ing yer tebratar C) Toshkent shahri yangi-yangi keng, ravon koshonalar, binolar bilan sayqal topgan
   

D) Kechasi Tesha Saidiyning hujrasiga keldi

10. 
    Qaysi gapda egalik qo'shimchasi so'z asosi bilan yaxlitlanib, o'z vazifasini yo'qotgan?
    

1. 
   Kechasi Ishlaydi, kunduzi uxlaydi
   
2. 
   Kecha dam olishimiz maroqli o'tdi
   
3. 
   Bu yerlarning yozi juda so'lim
   
4. 
   Mulla bilganin o'qir, Tovuq korganin cho'qir
   

10. 
    Qaysi gapda -ni o'rniga –da kelishigini qo'llasa bo'ladi?
    

1. 
   Karvon dashtni ancha kezib yurdi
   
2. 
   Mehmon choyni ho'pladi
   
3. 
   Shirin otni mindi
   
4. 
   Anvar shu kezda Ra'noni o'yladi
   

10. 
    Qaysi gapda -ni o'rniga –dan kelishigini qo'llasa bo'ladi?
    

A) Karvon dashtni ancha kezib yurdi B) Mehmon choyni ho'pladi

3. 
   Shirin otni mindi
   
4. 
   Anvar shu kezda Ra'noni o'yladi
   

10. 
    Qaysi gapda -ni o'rniga –ga kelishigini qo'llasa bo'ladi?
    

1. 
   Karvon dashtni ancha kezib yurdi
   
2. 
   Mehmon choyni ho'pladi C) Shirin otni mindi
   

D) Anvar shu kezda Ra'noni o'yladi

60 Kelganiga xursand bo'ldik. Ushbu so'z birikmasidagi -ga kelishigini qaysi kelishik bilan almashtirsa bo'ladi?

A) -dan B) -ni C) -da D) -ning

61. 
    Qaysi qatordagi otlarga II shaxs birlikdagi egalik qo'shimchasi qo'shilgan?
    

A) kitobim, opam B) xulqimiz, akangiz C) daftaring, ukang D) singlisi, idroki

61. 
    Jo'nalish kelishigi qo'shimchasini olgan so'ziar gapda qanday bo'lak vazifasini bajaradi?
    

1. 
   vositali to'ldiruvchi, o'rin holi, payt holi
   
2. 
   vositali to'ldiruvchi, o'rin holi
   
3. 
   faqat vositali to'ldiruvchi
   
4. 
   vositali to'ldiruvchi, o'rin holi, vaziyat holi
   

61. 
    Qaysi qatorda ismlarni kesim sifatida shakllantiruvchi va ega bilan munosabatini ifodalovchi qo'shimchalar berilgan?
    

A) -cha, -lar, -man B) -ga, -da, -dan

C) -dir, -day, -dek D)-man, -san, -dir

YORDAMCHI SO‘ZLAR

Atash ma’nosiga ega bo‘lgan so‘zlar yoki ular o‘rnida qo‘llanib, ma’lum so‘roqlarga javob bo‘luvchi va gapda ma’lum gap bo‘lagi vazifasida keluvchi so‘zlar mustaqil so‘zlar sanaladi.

Atash ma’nosiga ega bo‘lmagan, ma’lum so‘roqqa javob bo‘lmaydigan, gap bo‘lagi vazifasida kelmaydigan so‘zlar yordamchi so‘zlar hisoblanadi.