7 litrli idishda 2,4×10

8. Nima uchun qo‘ldan ho‘l qo‘lqopni yechish qiyin?

Qo’l va ho’l qo’lqop suv Sirt taranglik kuchi mavjudligi sababli

9. 26-rasmdagi sovun eritmasiga botirib olingan ramkaning AB simi uzunligi 8 sm bo‘lsa, sovun pardasi bu simga qanday kattalikdagi kuch bilan ta’sir qiladi? Simni 5 sm ga ko‘chirish uchun qancha ish bajarish kerak? Sovun eritmasining sirt taranglik koeffitsienti 0,04 N/m ga teng.

Берилган: l = 8 sm = 8*10^-2 m

 = 0.04 N/m

s = 5 sm = 5*10^-2 m

------------------------

F = ? A=?

Ечиш: Сирт таранглик кучи . (Милли Nyuton) Симни s масофага суриш учун керак булган иш

10. Suv sirtida turgan 10 sm uzunlikdagi ingichka cho‘pni harakatga keltirish uchun unga gorizontal yo‘nalishda eng kamida qanday kuch bilan ta’sir qilish kerak?

Берилган: l = 10 sm=0.1 m

 =0.076 N/m

------------------------

F = ?

Ечиш: Харакатга келтириш учун сирт таранглик кучини енгиш kerak ( худи ишкаланиш кучини енгиш каби ). Демак, .

11. Tomizgich teshigining diametri 1,2 mm. Tomizgichdan oqib chiqayotgan suv tomchisining uzilish momentidagi massasi qancha? Tomchining uzilish joyidagi diametri tomizgich teshigining diametriga teng deb hisoblang.

Берилган: d = 1.2 mm = 12*10^-4 m

 =0.076 N/m

------------------------

m = ?

Ечиш: , , , ,

12*. Suvning sirt taranglik koeffitsientini aniqlash uchun chiqish teshigining diametri 2 mm bo‘lgan tomizgichdan foydalanildi. 40 ta tomchining massasi 1,9 g ga teng. Bu ma’lumotlardan foydalanib suvning sirt taranglik koeffitsienti qanday bo‘lishini hisoblang.

Берилган: d = 2 mm = 2*10^-3 m

M = 1.9 g = 19*10^-4 kg

N = 40 ta

g = 10 m/s²

------------------

 = ?

Ечиш: , , , , ,

13. Tomizgichdan dastlab sovuq suv, so‘ngra shuncha massali issiq suv tomizildi. Agar birinchi holda 40 tomchi ikkinchi holda 48 tomchi tomizilgan bo‘lsa, suvning sirt taranglik koeffitsienti necha marta o‘zgargan? Suvning zichligini ikkala galda bir xil hisoblang.

Берилган: n₁ = 40, n₂ = 48

₁=₂ , M₁= M₂

--------------

₁/₂ = ?

Ечиш: , , , , tomchi massasi , M suv massasi. ; ₁=₂ , M₁= M₂ tengliklardan V₁= V₂ ma’lum bo’ladi. Shu sababli tomchilar soni farqi – sirt taranglik farqiga bog’liq ekan:

 sirt taranglik sovuq suvda 1.2 marta katta ekan

14*. Diametri 0,1 mm bo‘lgan sim sezgir tarozining pallasiga vertikal ravishda osib qo‘yilgan bo‘lib, suvli idishga qisman botirilgan. Suv simni ho‘llashi tufayli taroziga ta’sir etuvchi qo‘shimcha kuch nimaga teng. Suvning sirt taranglik koeffitsienti 0,076 N/m ga teng.

Берилган: d = 0.1 mm = 10^-4 m

 =0.076 N/m , Suv

-------------------

F = ?

Ечиш: , , F = d = 0.076*3.14*10^-4 =2.38*10^-5 N

15. Nima uchun ba’zi o‘simlik barglaridagi mayda shudring tomchilari sharcha shaklda bo‘ladi-yu, boshqa ba’zi o‘simliklarning barglarini esa shudring yupqa qatlam tarzida qoplaydi?

Agar suv bargni ho’llasa - shudring yupqa qatlam tarzida qoplaydi, yoyilib ketadi.

Agar suv bargni ho’llamasa - mayda shudring tomchilari sharcha shaklda bo‘ladi

16. G‘oz nega suvdan «quruq» chiqadi?

Gozlar pati yupqa yog qatlami bilan qoplangan, shu sababli suv uni ho’llamaydi. Tomchi shaklida to’planadi.