6-mavzu. Xorijiy investitsiyalarni jalb qilishni rag’batlantirishning zamonaviy shakl va usullari

6.2.Qo’shma korxonalarni tashkil etishda xorijiy investitsiyalarni jalb etishni rag’batlantirish

O’zbekiston Respublikasida investitsiya faoliyatining rivojlanib borishi, foyda olishning turli yo’llarini amalga tatbiq etishga olib kelmoqda. Agarda avval korxonalarda asosiy daromad o’zida ishlab chiqarilgan mahsulotni sotishdan iborat bo’ladigan bo’lsa, bozor munosabatlari rivojlanayotgan hozirgi sharoitda investitsiya va moliyaviy daromad olishga kengroq e’tibor qaratilmoqda. Hozirgi kunda investor oldida turgan asosiy maqsad o’timal investitsiya portfelini shakllantirish bo’lib, uning ushbu portfel tarkibiga kiruvchiga investitsiya qimmatliklarini, boshqacha aytganda, investtsiya mulk ob’ektlarini qanday joylashtirishi ham muhim hisoblanadi. Bugungi kunda investor mulkini qaysi faoliyatga yo’naltiriliishi ham muhim masalalar qatoriga kiradi. Tadbirkorlikning tashkiliy-huquqiy shakllaridan biri qo’shma korxonalar hisoblanadi. Qo’shma korxonalar tashkil etish korxona va tashkilotlarning chet ellik sheriklar bilan aloqasini yuksaltiradi, mamlakat hududida xorijlik tadbirkorliklarga keng sharoit yaratadi, mamlakat hududiga xorijiy investitsiyalarini jalb etadi. Bozor iqtisodiyotiga o’tish sharoitida milliy iqtisodiyotni barqarorlashtirishning asosiy omillaridan biri bu qo’shma tadbirkorlikni rivojlantirishga keng yo’l ochib berilishidir. Hozirgi kunda xorijlik ishbilarmonlar O’zbekistonni o’zlari uchun qulay va ishonchli sherik deb hisoblaydilar, chunki respublikamizda xorijiy investorlar uchun qulay investitsion muhit yaratildi. Natijada ularda o’z sarmoyalarini respublikamizda joylashtirish va biz bilan hamkorlik qilish istagi ortib bormoqda. Respublikamizda yaratilgan qulay investitsion muhitning asosiy omillari - respublikamizdagi qulay siyosiy barqarorlik, boy xom ashyo resurslarining mavjudligi, qo’shma tadbirkorlikning huquqiy asosi yaratilganligidir.

Xorijiy investorlar bilan qo’shma korxonalar tashkil qilish mamlakatimizga:

• 
  yangi, zamonaviy texnika va texnologiyalarni respublika iqtisodiyotiga jalb qilish, ularni ishlab chiqarishga joriy kilish esa necha yillar davomida sifatsiz, xaridor talabiga javob bera olmaydigan mahsulotlar ishlab chikaruvchi eski texnikalardan tezrok qutilish imkonini beradi;
  
• 
  yangi ish joylari tashkil qilish va aholining ishsiz qismini ish bilan ta’minlash, shu bilan birga, xorijning ilg’or boshkaruv tajribasini joriy kilish imkonini beradi va shu orqali mehnat unumdorligi oshiriladi;
  
• 
  jahon bozorida raqobatlasha oladigan sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarish va ularni eksport kilish evaziga mamlakatga erkin konvertatsiya qilinadigan valyutalarning ko’proq kirib kelishini ta’minlaydi.