6-cинфлар учун

4.3.
 
XUNARMANDCHILIKDA TAYYORLANADIGAN PICHOQ 
TURLARI. 
 
Pichoq 
— bir tomoni o’tkirlangan, plastinkasimon kesuvchi asbob.Qadimda 
tosh, mis, bronzadan ishlangan. Umuman, ilk paleolit davridan ma’lum. Temir 
davridan boshlab temir Pmchoqlar keng tarqalgan
. 
Pichoqlar tig’,
dastadan iborat 
bo’ladi. Pichoq tuzilishiga ko’ra to’g’ri Pichoq, qayqi Pichoq, bodomcha Pichoq, 
katta-kichikligiga ko’ra o’rtasuyamlik, gezlik, bolapichoq, chalabuzar,bezatilishiga 
ko’ra sodda Pichoq, guldor Pichoq, chilmixagulli Pichoq, rufta Pichoq, dastasining 
tuzilishiga ko’ra, yog’och sopli, suyak sopli, shoxdastali, dandon sopli, o’n uch 
sadafli, o’n besh sadafli, yasalish usuliga ko’ra tus (chust 83 - rasm) Pichoq, 
Qorasuv Pichoq, shahrixon Pichoq, buxorcha Pichoq, poyto’g’ Pichoq,quqon 
pichoq deb yuritiladi. Dastlab Pichoq kosiblik do’konlarida ishlab chiqarilgan. 
Hozir Pichoq, asosan, sanoat korxonalarida ishlab chiqarilmoqda. Ishlatilishiga 
ko’ra ro’zg’or Pichoqlari, bog’dorchilik, kosibchilik va boshqalarda qo’llanadigan 
xillari bor
.
83 – rasm Pichoqchi ustalarning ishlaridan namunalar. Chust.
 

---

77 
Pichoq O’rta Osiyoda,
pichoqning oshxonada ishlatiladigan, 17- asr 
boshlaridan esa ochib-yopiladigan (cho’ntakda saqlanadigan—pakki, ustara va b.) 
xillari ham yuzaga kelgan. O’zbekiston terr-yasidan millodan avvalgi 2- ming 
yillikka oid pichoq namunasi topilgan. Afrosiyob, Bolalik tepa, Varaxsha 
devorlariga chizilgan rasmlardan pichoqning uy-ro’zg’ordan tashqari harbiy qurol 
sifatida foydalanilganligini ham anglash mumkin. 6—12- asrlarga oid pichoq 
namunalari metall tarkibining, pichoq yasash texnikasining va bezaklarining 
o’zgarib, taraqqiy eta borganligini tasdiqlaydi.
Navoiy, Bobir asarlariga ishlangan miniatyuralarda (15—17-asrlar) yonga 
osib yuriladigan pichoqlarning turli xil namunalari ko’rsatilgan. Farg’ona vodiysi, 
Buxoro, Samarqand, Xorazm, Toshkent, Surxondaryo va Qashqadaryoda P. ning 
qadimiy markazlari bo’lgan. Hozir O’zbekistonda 20 ga yaqin P. markazlari bor. 
Parkent, Shahrixon, Chust, Qorasuv, Qo’qon, Chimyon, Boysun, Buxoro va x.. k. 
Chust, Shahrixon, Qorasuvda (Farg’ona vodiysi) ishlangan pichoqlar milliy 
shaklining nafisligi, ixcham va o’tkirligi bilan qimmatlidir. Bu pichoqlar 
respublikamizda va uning tashqarisida muhim sovg’asifatida ham qadrlanadi.