5-sinf toshkent – 2020 Umumiy o‘rta ta'lim maktablarining 5-sinf darsligi bo‘yicha o‘quv-metodik qo‘llanma «nashriyot uyi tasvir»

O‘QUV-METODIK QO‘LLANMA
Masalan: 
1. 
Dars jarayonida yangi tushuncha va atamalarni qanday esda saqlab qolish mumkin? 
O‘qituvchi doska (yoki slaydlar)da yangi mavzu va unda o‘tiladigan asosiy tushunchalarni 
yo‘zib qo‘yadi. O‘quvchilar darslik va boshqa manbadan ularni topib, ularga tegishli tushuncha 
yoki qoidalarni daftarga ko‘chirib oladi. 
2. 
Dars oxirida o‘qituvchi mavzu bo‘yicha qo‘shimcha ma’lumot topib kelishni tayinlaydi 
va doska (yoki slayd)da shu so‘zlar yoki mavzuni yozib beradi. O‘quvchilar uyda shu 
ma’lumotlarni qidirib, yozib keladi.
3. Dars davomida o‘quvchilarga mavzuga oid video, taqdimot yoki biror dasturning natijasi 
ko‘rsatiladi, so‘ngra o‘quvchilarga test yoki vazifalar beriladi. Bu usul ulardan e’tiborni talab etadi.
Masalan: 
Shartli ravishda 3 ta yirik: Microsoft, Apple va IBM kompaniyalari boshliqlari va mutaxassislari  
1  yil  davomida  yaratgan  yangi  mahsulotlari  taqdimotini  tayyorlab  keladi  va  namoyish  etadi. 
Qolgan kuzatuvchilar jurnalist sifatida ularga savollar berib, kompaniya boshliqlarining javoblarini 
eshitadi. Har bir kompaniyaga 4–5 ta savol beriladi. Konferensiya yakunida “Eng yaxshi taqdimot”, 
“Eng yaxshi mahsulot” va “Eng yaxshi kompaniya rahbari” nominatsiyalari topshiriladi. Bu usulni 
“Kompyuterning dasturiy ta’minoti” mavzusida qo‘llash tavsiya etiladi.
O‘qituvchi yangi mavzuni boshlashdan avval o‘quvchilarga yangi so‘z yoki atamalarni 
doska yoki slaydda belgilab beradi.
O‘quvchilar bu so‘z yoki atamalarni darslikdan yoki boshqa manbalardan topib, 
daftarga yozib oladi.
Keyingi darslarda o‘qituvchi atamalar bo‘yicha savol-javob olib boradi.
O‘quvchilar uni daftardan o‘qib yoki og‘zaki tavsiflab beradi.
“Konferensiya” usuli o‘quvchilarning mustaqil ravishda ma’ruza tayyorlash, jamoani o‘ziga 
qarata bilish, bilimini namoyon eta olish kabi yashirin iqtidorlarini yuzaga chiqarishga 
xizmat qiladi. Aksariyat hollarda bu usulda jamoa boshliqlari asosiy rol oynaydi, qolgan 
ishtirokchilar esa jarayonga tayyorgarlik ko‘rishda qatnashadi.
Bu usul, asosan, o‘quvchilar mustaqil bilim olishi maqsadida qo‘llaniladi. Manba darslik, 
gazeta, jurnal, internet manbalari bo‘lishi mumkin.
“O‘yla, izla, top!” – mustaqil o‘rganish usuli
“Konferensiya ” – ilmiy kengash usuli

---

11
5-SINF DARSLIGI BO‘YICHA