5- мавзу: Кредитнинг зарурлиги, моҳияти ва функциялари

СКЖБнинг таркибини кўриб чиқадиган бўлсак у таркибий жиҳатдан 2 хил бўлиб, улар институтсионал ва оператсиондир. Инс-титутсионал таркибий қисми расмий институтлар (марказий банклар, халқаро молия-кредит ташкилотлари), хусусий молия-кредит муасса-салари (тижорат банклари, суғурта компаниялари. пенсия фондлари), биржалар, фирмаларни ўз ичига олади. Бу эрда трансмиллий банклар ва корпоратсиялар аcоcий ўрин тутади.

• СКЖБнинг таркибини кўриб чиқадиган бўлсак у таркибий жиҳатдан 2 хил бўлиб, улар институтсионал ва оператсиондир. Инс-титутсионал таркибий қисми расмий институтлар (марказий банклар, халқаро молия-кредит ташкилотлари), хусусий молия-кредит муасса-салари (тижорат банклари, суғурта компаниялари. пенсия фондлари), биржалар, фирмаларни ўз ичига олади. Бу эрда трансмиллий банклар ва корпоратсиялар аcоcий ўрин тутади.

Халқаро узоқ муддатли кредит четга капитал чиқариш, тадбир-корликни қўллаш мақсадида ажратилган ва ташқи қарз кўринишидаги ссуда капиталининг ҳаракати шаклида бўлади. Халқаро қарзлар, авва-ло, кредит муносабатларининг субъектлари бўйича фарқланади:

• Халқаро узоқ муддатли кредит четга капитал чиқариш, тадбир-корликни қўллаш мақсадида ажратилган ва ташқи қарз кўринишидаги ссуда капиталининг ҳаракати шаклида бўлади. Халқаро қарзлар, авва-ло, кредит муносабатларининг субъектлари бўйича фарқланади:

Кредит баҳосига таъсир этувчи рмиллар:

• Кредит баҳосига таъсир этувчи рмиллар:
• Бозор фоиз ставкалари:
• Марказий банкнинг фоиз сиёсати
• Кредитнинг муддатлари
• Макроиқтисодий холатлар
• Бошқа омиллар

КРЕДИТНИНГ МУДДАТИГА КЎРА ТУРЛАРИ:

• УЗОҚ МУДДАТЛИ КРЕДИТЛАШ

• Кредитлар бир йилдан ортиқ муддатга берилади. Узоқ муддатли кредитлар асосан, асосий фондларни такрор ишлаб чиқариш ва улар билан боғлиқ соҳаларни таъминлашда ишлатилади.

• ҚИСҚА МУДДАТЛИ КРЕДИТЛАШ

• Кредитлар бир неча ойлардан бир йилгача бўлган муддатга берилади. Бу турдаги кредитлар ишлаб чиқариш айланма фондлари ва муомала фондларининг доиравий айланишининг узлуксизлигини таъминлайди.

Қисқа муддатли кредитлар ўз табиатига қараб қуйидаги турларга бўлинади:

• Кредитлаш объектларининг иқтисодий моҳиятига қараб:
• * товар моддий бойликлари учун бериладиган кредитлар;
• * ишлаб чиқариш харажатлари (маҳсулотнинг янги турини ўзлаштириш, мавсумий харажатларни амалга ошириш билан боғлиқ харажатларни) учун бериладиган кредитлар;
• * ҳисобкитобларни амалга ошириш учун бериладиган кредитлар (аккредитив очилганда, тайёр маҳсулотни жўнатганда ва бошқа ҳолларда)

• Тўлаш муддатига қараб:
• * муддатли, муддати кечиктирилган ва муддати ўтиб кетган кредитлар.

• Таъминланганлик тамойилининг амал қилишига қараб:
• * тўғридантўғри таъминланганликка эга бўлган кредитлар;
• * эгри (бирор корхона ва ташкилот воситасида) таъминланганликка эга бўлган кредитлар;
• * таъминланмаган кредитлар.

• Тўланадиган фоиз даражасига қараб:
• * ўртача (нормал) фоиз ставкали;
• * юқори фоизли;
• * паст фоиз ставкали;
• * фоизсиз кредитларга бўлинади.

Узоқ муддатли кредитлар хўжалик ташкилотлари томонидан қуйидаги объектлар учун жалб қилиниши мумкин:

• қайта тиклашга капитал харажатларни амалга ошириш учун

• ҳаракатдаги асосий фондларни кенгайтириш ва модернизация қилиш билан боғлиқ харажатлар учун

• янги қурилиш ва қўшимча юқори самарали тадбирлар бўйича харажатларни амалга ошириш учун

• янги фан, илмий техника соҳасида тадқиқотлар олиб бориш ва ютуқларини ишлаб чиқаришга жорий қилиш учун ва бошқалар

• БАНК КРЕДИТИ

• ТИЖОРАТ КРЕДИТИ

• ИСТЕЪМОЛ КРЕДИТИ

• МИКРОКРЕДИТ

• ИПОТЕКА КРЕДИТИ

• ХАЛҚАРО КРЕДИТ

• ДАВЛАТ КРЕДИТИ