3-Ma’ruza. Mavzu: sistema bloki komponentlarini o‘rganish. Mikroprosessorlar va ularning turlari

Pentium III rusumli protsessor
1999 yil Intel korporatsiyasi Pentium III va Pentium III Xeon protsessorlarini havola etdi. Stol ustiga о‘rnatiladigan shaxsiy kompyuterlar uchun mо‘ljallangan Intel Pentium III protsessorida zikr etilgan yilga qadar ish unumdorligini misli kо‘rilmagan darajada oshishi, boshqarilish va Internet bilan ishlash qulayligini ta’minlash borasida erishilgan texnologik yutuqlar mujassam etilgan. Internet foydalanuvchilari va axborot berib boriladigan multimedia-ilovalar uchun asosiy innovatsiya (yangi paydo bо‘lgan narsa) – axborot oqimlariga oid SIMD-kengaytirishlar bо‘ldi. Ularga kirgan 70 ta yangi komandalar tasvirlar, 3D-grafikalar, tovushli va video axborot oqimlariga ishlov berish, shuningdek nutqni tanib olish imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytirdi. Internetilovalarning kelgusi avlodlari uchun ham yetarli bо‘ladigan quvvati uchun ham Pentium III protsessor – uzoqni kо‘ra bilgan shaxsiy kompyuter foydalanuvchilari uchun a’lo kompyuter bо‘lib qoldi.
Mazkur protsessorlarning barchasi 0,18 mikronli ilg‘or ishlab chiqarish texnologiyasi asosida ommaviy ravishda ishlab chiqariladi. Ushbu texnologiya takt chastotasining oshishini, bir qator muhim yangiliklar kiritilgani bois ish unumdorligi yanada ortishini, energiya iste’moli pasayishini ta’minladi, о‘lchami odam sochi tolasining besh yuzdan bir qismi о‘lchamiga teng narsalarga ishlov berish imkoniyatini beradi.
Stol ustiga о‘rnatiladigan va olib yuriladigan shaxsiy kompyuterlar uchun chiqarilgan Pentium III, shuningdek, serverlar va ish stansiyalari uchun ishlab chiqarilgan Pentium III Xeon protsessorlari prinsipial jihatdan yangi sanalgan bir qator о‘ziga xos texnologik xususiyatlarga ega. Bunday xususiyatlar jumlasiga Advanced Transfer Cache rusumli 2 darajaga mansub kesh-xotira qurilmasi hamda tizimga oid takomillashtirilgan buferlashtirish jarayoni kiradi.
Advanced Transfer Cache texnologiyasining qо‘llanilishi protsessor yadrosi bilan protsessor ichiga о‘rnatilgan, 256 Kbayt hajmli 2- darajaga mansub tо‘la tezlik bilan ishlovchi kesh-xotira qurilmasi о‘rtasidagi signal о‘tkazish yо‘lini ikki hissa kо‘paytirish imkonini yaratdi.
О‘z navbatida, tizimga oid takomillashtirilgan buferlashtirish jarayoni “buferlar”ning soni ortishi tufayli ma’lumotlarning tizim shinasidan protsessorga jadal о‘tishini ta’minlaydi.
0,18 mikronli yangi ishlab chiqarish jarayonida ftor bilan legirlangan kremniy dioksididan (SiOF) tayyorlangan kam hajmli izolyatorlarga ega alyuminiydan qilingan olti qatlamli о‘zaro birikmalar qо‘llaniladi. Bu esa, о‘z navbatida, iste’mol qilinadigan kuchlanishni 1,1-1,65 Voltga qadar pasaytirish imkonini yaratadi (bugungi protsessorlar ichida eng kо‘p energiya iste’mol qiladiganlari 1,35 Volt kuchlanish iste’mol qiladi). Pentium III protsessorlari kontaktlari bir tomonda joylashtirilgan kartridj kо‘rinishida ishlab chiqariladi (Single Edge Contact Cartridge 2, S.E.C.C.2). Bunday kartridj protsessorni о‘rnatish va himoya qilish qulayligini hamda kelgusida ishlab chiqariladigan yuqori unumdor tizimlarga moslashishini ta’minlaydi. 440BX rusumli AGPplatforma bilan mos kelishi protsessorning mavjud tizimlarga о‘rnatish imkonini beradi va kompyuter bozorida yanada yangi kompyuterlar chiqarilishini jadallashtiradi.