3. маъруза матни 1-боб. Давлат ва ҳуқуқ назариясининг предмети ва унинг ўзига хос хусусиятлари

Роман-герман ҳуқуқ оиласи учун қуйидаги хусусият (белгилар) хос:
иерархик (поғонама-поғона) тузулган ёзма ҳуқуқ шакл (манба)лари ягона тизимининг мавжудлиги. Бунда норматив актлар (қонунчилик) устивор мавқиега эга ҳисобланади. Иерархиянинг тепасида конституция туради, сўнгра қонунлар, қонун ости ҳужжатлари, норматив ҳужжатлар, маҳаллий ҳокимият органларининг ҳужжатлари келади;
ҳуқуқни шакллантиришда асосий ролни қонун чиқарувчи бажаради. У хулқ-атвор умумий қоидаларини яратади, ҳуқуқни қўлловчилар (судьялар, маъмурий органлар ва ҳ.к.) эса ўз ҳужжатлари орқали уларни аниқ қўллашга хизмат қилади;
уларда олий юридик кучга эга бўлган ёзма конституциялар мавжуд бўлади;
қонун ҳужжатларини кодификациялаштириш орқали улар тизимлаштирилади (умумлаштирилади); Уларда кодекслар (Жиноят, Меҳнат, Оила, Фуқаролик ва ҳ.к.)нинг қонунларга қараганда юридик мавқие баланд ҳисобланади.
қонун ости ҳужжатлари (регламентлар, инструкциялар, циркулярлар ва ҳ.к.) ҳам бу ҳуқуқ оиласидаги давлатларда салмоқли ўринга эга бўлади;
ҳуқуқ оммавий ва хусусий ҳуқуқларга, шунингдек тармоқлар (Маъмурий ҳуқуқ, Ер ҳуқуқи, Меҳнат ҳуқуқи ва ҳ.к.)га бўлинади;
ҳуқуқий одат нормалари ва юридик прецедент ёрдамчи, қўшимча манбалар сифатида қўлланилади;
уларда биринчи ўринда фуқароларнинг бурчлари эмас, ҳуқуқ ва эркинликлари туради;
олимлар томонидан ишлаб чиқиладиган ҳуқуқ тизими асосий принциплари (назариялари)га тааллуқли юридик доктриналар алоҳида аҳамият касб этади.
Континентал ҳуқуқ тизимига оид аксарият мамлакатларда фуқаролик, жиноят, меҳнат, фуқаролик-процессуал, жиноят-процессуал ва бошқа кодекслар қабул қилинган ва амал қилади. Жорий қонунчилик тизими ҳам серқирра ва кўп тармоқлидир. Ушбу қонунлар ижтимоий муносабатларнинг алоҳида турларини тартибга солади (масалан, банк фаолиятига, тадбиркорликка оид қонунлар). Роман-герман ҳуқуқ оиласи манбалари орасида қонун ижроси йўлида қабул қилинадиган ҳужжатларнинг: маъмурий циркулярлар, регламентлар, фармойишлар, декретлар алоҳида ўрин тутади ва уларнинг ҳиссаси ортиб бормоқда. Одатлар ҳам роман-герман ҳуқуқ оиласидаги аксарият давлатлардаҳуқуқ манбаларидан бири бўлиб ҳисобланади. Роман-герман ҳуқуқ оиласида унинг асосий тамойилларини, назарий масалаларини ишлаб чиққан доктрина (илмий-назарий қоида)ларалоҳида ўрин эгаллайди. Доктрина қонун лойиҳаларини тайёрлаш фаолиятида анча муҳим роль ўйнайди. Шунингдек, ундан ҳуқуқни қўллаш фаолиятида (қонунларни шархлашда ҳам) кенг фойдаланилади.