3 Fəsil I. Lənkəran vilayətinin fiziki-coğrafi şərati

Çəmən-qəhvəyi torpaqlar

Çəmən-qəhvəyi torpaqlar Lənkəran vilayətinin şimalında,Cəlilabad və Masallı inzibati rayonlarının düzən ərazilərində yayılmışdır.Onların formalaşma şəraiti qəhvəyi torpaqlarla eynidir.Lakin çəmən-qəhvəyi torpaqların əmələ gəlməsində digər amillərlə yanaşı,qrunt suları da iştirak etmişdir.Qrunt sularının iştirakı vaxtilə fəal olmuş,hazirda Xəzər dənizinin geriyə çəkilməsi ilə zəifləmişdir.Ona görə də bəzi tədqiqatçılar [25] Lənkəranın çəmən-qəhvəyi torpaqlarına “qalıq-çəmən”torpaqlar kimi baxmağı təklif etmişlər.Morfoloji quruluşuna görə çəmən-qəhvəyi torpaqlar düzən ərazilərin qəhvəyi torpaqlarına oxşayır.Lakin bu torpaqlarda qəhvəyi torpaqlardan fərqli olaraq səth sularının və qruntun təsiri altında törəmə qleyləşmə əlamətlərini görmək mümkündür.Bunu profildəki pas ləkələri də sübut edir.Əksər hallarda bu ləkəlar 60-80sm dərinlikdən başlayır.Torpaq profilinin 75-80sm-lik qatı karbonatlardan yuyulmuşdur,bəzən yuyulma daha dərin qatları əhatə edir.

Lənkəran vilayətinin çəmən-qəhvəyi torpaqları kənd təsərrüfatı bitkiləri altında on illər ərzində intensiz şəkildə istifadə olunur.Aqrotexniki tədbirləri gözlədikdə bu torpaqların həm dəmyə,həm də suvarma şəraitində taxıl,üzüm,tərəvəz və bostan bitkilərinin yüksək məhsuldarlığını əldə etmək mümkündür.