20-мавзу. Аралаш ўҒитлар ишлаб чиқариш аралаш ўғитлар

Аралаш ўғитлар ишлаб чиқариш. Аралаш ўғитлар кимёвий корхоналарда ва истеъмолчига яқин ҳудудлардаги махсус тукоаралашмали станцияларда тайёрланади. Аралаш ўғитларни истеъмолчиларнинг ўзлари томонидан ҳам содда усулларда тайёрланади.
Тукоаралашмалар аралаштиргич тузилмаси ва жиҳозларнинг жойланиши билан фарқланадиган турли хил қурилмаларда ишлаб чиқарилади. Қурилмалар даврий ёки узлуксиз схемалар бўйича ишлайди. Даврий ишлайдиган қурилмаларга тенг қувватли бўлган узлуксиз аралаштириш принципи бўйича ишлайдиган қурилмалар анча ихчам бўлиб, ишлатилиши содда, тайёрлаш учун кам металл сарфланади. Бундан ташқари, жараённинг узлуксизлиги туфайли етарли даражадаги бир жинсли аралашма ҳосил бўлади. 20.2 – расмда тукоаралаштириш қурилмасининг умумий
кўриниши тасвирланган.

20.2 – расм. Тукоаралаштириш қурилмасининг умумий кўриниши (АҚШ).

1 – темир йўл вагони; 2 – элеваторлар; 3 – омборлар бўлмаси; 4 – алоҳида ўғитлар тақсимлагич бункери; 5 – аралаштириладиган ўғитлар меъёрлаштиргич бункери; 6 – барабанли аралаштиргич; 7 – тайёр аралашма учун бункер.

Тукоаралашмалар учун соддалашган конструкцияли (стационар) қўзғолмас (20.3 – 20.5 – расмлар) ва ҳаракатли қурилмалар (РУМ-3, 1-РМГ-4, НРУ-0,5) ишлатилади.

20.3 – расм. НИУИФ Рамен агрокимё тажриба станциясининг узлуксиз ишлайдиган қурилмаси (Россия).

1 – компонентлар учун бункерлар; 2 – транспортёр; 3 – элеваторлар; 4 – тақсимлагичли транспортёр; 5 – бункерлар; 6 – меъёрлаштиргич; 7 – транспортёрлар; 8 – барабанли аралаштиргич; 9 – икки валли куракли аралаштиргич; 10 – йиғувчи бункер; 11 – бўлакловчи тарози; 12 - қоп тикувчи машина.

20.4 – расм. Кубан қишлоқ хўжалиги институти қурилмаси (Россия).

1 – юкловчи машина; 2 – компонентлар учун бункерлар; 3 – меъёрлаштиргичлар; 4 – транспортёр; 5 – элеватор; 6 – аралаштиргич.

Тукоаралашмалар тайёрлаш жараёнларида: ўғитларни аралаштиришга тайёрлаш; компонентларни тукоаралаштириш қурилмаларига узатиш; компонентларни меъёрлаштириш ва аралаштириш; тукоаралашмаларни ташувчи воситаларга юклаш ёки омборга узатиш каби ишлар бажарилади.

Куракли аралаштиргичлардан фойдаланиш – тукоаралашма бўйича каттагина солиштирма юкламада ҳам юқори сифатли аралаштирилишга эришиш имкониятини яратади. Бунда икки ўқли аралаштиргичдан чиқадиган озуқа моддалари 1:1:1 ва 0:1:2 нисбатли тукоаралашманинг бир жинсли бўлмаган қисми 8% дан ошмайди.

20.5 – расм. Житомир вилояти агросаноати Черняхов бўлимининг қурилмаси.

1 – кўтариб ташлагич бункернинг электродвигатели; 2 – бункерлар; 3 – лентали транспортёр; 4 – аралаштиргич; 5 – оғдирилган транспортёр.

Ўғитлар остки қисми сув ўтказмайдиган маҳсус омборларда сақланади. Ҳар бир турдаги ўғит омборларнинг ёғоч тўсиқлар билан ажратилган алоҳида бўлмаларида туради. Қуруқ кунларда омбор хоналари шамоллатиб турилади, об-ҳаво намгарчилик шароитида эшик ва деразалар беркитиб қўйилади.

Назорат учун саволлар

1. 
   Суюқ комплекс ўғитларга қандай талаблар қўйилади ва уларнинг таркиби қандай бўлади?
   
2. 
   Суюқ комплекс ўғитлар ишлаб чиқариш схемасини тушунтиринг.
   
3. 
   Сегрегация нима?
   
4. 
   Ўғитлар антагонизми деганда нимани тушунасиз?
   

5. 
   Ўғитлар синергизми тушунчасини изоҳланг.
   
6. 
   Аралаш ўғитлар олишдаги талабларни айтинг.