2. Sirtdagi nuqta va to’g’ri chiziq

1. Ikkinchi tartibli aylanish sirtlari. Ikkinchi tartibli egri chiziq o’z o’qi atrofida aylantirilsa ikkinchi tartibli sirt hosil bo’ladi. Texnikada ikkinchi tartibli aylanish sirtlarining quyidagi turlari uchraydi ( 5.10-shakl).
1.Shar aylananing o’z diametri atrofida aylanishidan hosil bo’ladi.

5.10-shakl 5.11-shakl
2.Aylanish ellipsoidi ellipsning o’z o’qlaridan birining atrofida aylanishidan hosil bo’lgan.
5.12-shakl

3.Aylanish parabaloidi - parabolaning o’z o’qi atrifida aylanishidan hosil bo’ladi.

4. Ikki palllali aylanish giperbaloidi- giperbolaning o’z haqiqiy o’qi atrofida aylanishdan hosil bo’ladi.

5.13-shakl
5. Bir pallali aylanish giperbaloidi- giperbalaning o’z mavhum o’qi atrofida aylanishidan hosil bo’lgan.

5.14-shakl 5.15-shakl
6. Aylanish konusi (Doiraviy konus).
7. Aylanish silindri (Doiraviy silindr).

5.16-shakl
Yuqorida bayon etilgan sirtlarning hammasi ham ixtiyoriy har qanday to’g’ri chiziq bilan ikki nuqtada kesishadi,shuning uchun ular ikkinchi tartibli aylanish sirtlari deyilad.To’g’ri chiziqning fazoda ixtiyoriy xarakat qilishi natijasida hosil bo’lgan sirt chiziqli sirt deyiladi.Yo’naltiruvchi chiziqlarning turiga va yasovchi chiziq harakatining xarakteriga qarab, xar hil tipdagi chiziqli sirtlar hosil bo’ladi. 1.Silindr sirtlar.Yasovchi AB to’g’ri chiziqning berilgan PQ yonalishga parallel vaziyati saqlanib, yo’naltiruvchi AC egri chiziq bo’yicha harakatlanishidan hosil bo’lgan sirt silindr sirt deyiladi. Agar yo’naltiruvchi berk egri chiziq bo’lsa, hosil bo’lgan sirt silindr deyiladi.

5.17-shakl
Silindr sirtning proyeksiyalar tekisligi bilan kesishuv chizig’i uning izi (asosi) deyiladi. Silindr sirt izi yasovchining yo’nalishi bilan berilishi mumkin.Silindr sirtning parallel o’z yasovchilariga perpendikulyar tekislik bilan kesilishidan hosil bo’lgan shakl silindr sirtning normal kesimi deyiladi. Agar silindrning normal kesimi doira bo’lsa, bu silindr doiraviy silindr (aylanish silindri) deyiladi, ellips bo’lsa, elliptik silindr, parabola bo’lsa, parabolik silindr, giperbola bo’lsa, giperbolalik silindr deb ataladi.Agar silindrning asosi shu silindrning normal kesimi bo’lsa, bunday silindr to’gri silindr deb, asosi qandaydir kesimli bo’lsa, og’ma silindr deb ataladi.