13-Topshiriq Nazorat uchun savollar

Ishni bajarish tartibi.

Kerakli reagentlar: 1. tuxum sarig‗i 1 gr. 2 .xloroform 20 ml. 3. 96% etanol 7 ml. 4. distillangan suv 9 ml.
Kerakli jixozlar: 1. elektron tarozi 2. menzurka 3. shisha kolba 4. shisha tayoqcha 5. byuks 6. termostat Elektron tarozida tuxum sarig‗idan 1 gr. o‗lchab olinadi, 7 ml . 96% etanol va 7 ml. xloroform aralashmasi tayyorlanib, xom ashyoga quyib, shisha tayoqcha bilan aralashtiriladi va tezda ustiga 13 ml. xloroform qo‗shiladi So‗ng gomogen holatga kelguncha aralashtiriladi va 2 soatga ekstraksiya uchun qoldirildi. 2 soatdan so‗ng 9 ml. distillangan suv qo‗yib aralashtiriladi va 24 soatga qorong‗i joyda qoldiriladi. Bu vaqtda suv va xloroform fazalari ajralib, orasida fosfolipidlar monoqatlami hosil bo‗ladi. Aralashmani byuksga solib, termostatga 400C ga 2-3 tomchi qolguncha quritish uchun qo‗yiladi. Byuks devorlarida fosfolipidlar qatlami yig‗ilib qolgani kuzatiladi..

3.. Inson organizmida lipidlar biosintezi etarli miqdorda sintez bo‗lmaganligi sababli ushbu lipidlar oziq−ovqat yoki dori vositalari ko‗rinishida qabul qilinadi. Dukkakli o‗simliklar to‗yingan va to‗yinmagan yog‗ kislotalariga boy bo‗lganligi uchun ulardan lipidlarni ekstraksiyalash maqsadga muvofiq. Fosfolipidlar biqatlamlar hosil qilish xususiyatiga ega bo‗lib, barcha xujayralarning membranalarida biqatlam qobiq xosil qiladilar. Ular esa o‗z navbatida yopiq sfera pufakcha ko‗rinishidagi liposomani xosil qiladilar. Liposomalar-dori vositalarining tabiiy tashuvchisi sifatida keng qo‗llaniladi va inson organizmiga beziyonligi bilan ajralib turadi. Dori vositalarining liposomal shakllari bevosita kasallikka chalingan a‘zoga ta‘sir etib, boshqa a‘zolarga salbiy ta‘sir ko‗rsatmaydi. Liposomaning o‗zi esa hujayra membranasining tarkibiy qismiga aylanib, so‗rilib ketadi, ya‘ni kumulyativ, allergik va toksik ta‘sirlar ko‗rsatmaydi. Shu sababli dorilarning liposomal shakllarini yaratish va farmatsevtika sanoatida qo‗llash maqsadga muvofiq. Fosfolipidlarning tarkibida glitserin spirtlari yoki sfingozin spirtlari mavjudligiga ko‗ra glitserofosfolipidlar va sfingofosfolipidlarga farqlanadi.