12au-19 formation of the national market in uzbekistan

Bozorning mazmuni, maqsadi, vazifa va funksiyalari

Iqtisodiy jarayonlar bozor munosabatlari bilan uyg‘unlashganligi barcha uchun ma’lum. Ushbu jarayon iqtisodiyot sub’yektlarining rejali ho‘jalik faoliyati asosida tovar sifatida shakllangan moddiy va nomoddiy boyliklarni ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lib, bunday boyliklar bozor qonunlari asosida ob’yektiv taqsimlanadi va bozorda qayta taqsimlanadi.

Umumiy ko‘rinishda bozorga yo‘naltirilgan iqtisodiyotni 1.1.1-rasmdagidek model bilan ifodalash mumkin.

1.1.1-rasm. Bozorga yo‘naltirlgan iqtisodiyot modeli

Bozor esa iqtisodiyotda shaxslarning maqsadli nafsiy xohish-istaklari ila naf va manfaatlari, imkoniyatlari doirasida tartiblashtirilgan harkatlari evaziga turli (ijobiy yoki salbiy) samara darajasida ob’yektiv sodir bo‘luvchi bozor tovarlari savdo sotig‘i bo‘yicha munosabatlar muhiti, mexanizimi, tizimi bo‘lib, unda savdo-sotiq taraflarining nafiy manfaatlari talab va taklif asosida shakllanadigan ob’yektiv narxlarda qondiriladi. Bu muhit Allohning

xohishi ila vujudga keladi va unga mos ravishda iqtisodiyot sub’yektlari tomonidan turli omillar ta’siri ostida rivoji shakllanuvchi iqtisodiy-huquqiy-informatsion mexanizm bilan ta’minlangan bo‘ladi. Ushbu mexanizim bozor munosabatlariga kiruvchi iqtisodiyot sub’yektlari tomonidan harakatga keltiriladi. Bunda bozorning vazifasi iqtisodiyotda tovarlar muomilasini ta’minlashdan iborat.