1-мавзу ҳУҚУҚшунос мутахассис шаклланишида замонавий иш кўникмалари ва компетенцияларнинг роли

Юридик хизмат кўрсатувчи учинчи томон ташкилотларига кимлар киради?
Маълумки, юридик тадқиқотлар кўп вақт ва куч талаб қилади ва ЛехисНехис ҳамда Wестлаw каби онлайн ҳуқуқий тадқиқот маълумотлар базаларига кириш қимматга тушиши мумкин. Шунинг учун, ахлоқий масалаларни ҳисобга олган ҳолда, юридик фирмалар ва бошқа амалиётчилар юридик тадқиқотларини ўтказиш учун учинчи томон юридик хизмат кўрсатувчи ташкилотларига мурожаат қилишлари мумкин.

Маълумотларни қайта ишлаганда нималарга аҳамият қаратилади?
Ҳуқуқий тадқиқот ўтказишнинг ягона қатъий усули йўқ. Бироқ, нисбатан самарали ва иқтисодий жиҳатдан самарадор еканлиги исботланган усуллар мавжуд. Юридик тадқиқот олиб боришнинг умумий стратегияси қуйидагиларни ўз ичига олиши керак:
• муаммони шакллантириш (нима билан боғлиқлигини / қандай ҳуқуқий масалалар ёки саволлар билан танишишингиз кераклигини билиб олишга ҳаракат қилинг);
• қидирув сўровлари бўйича ақлий ҳужумни амалга оширинг (бир ҳодисанинг турли номлари, синонимларини ўйлаб кўринг – ўз жонига қасд қилиш? ўлиш ҳуқуқи? евтаназия?);
• юрисдиксия ва вақт чегарасини белгилаш (масалани ўрганиш учун кўп вақтингиз борми? Одатда бундай емас. Сиз чуқур, айниқса илмий асосланган тадқиқот ўрнига тез самара берадиган ва одатда унчалик тоза бўлмаган, айтиш мумкинки, "ифлос" манба билан кифояланишингизга тўғри келади);
• ишни қайси форматда олиб боришни ҳал қилиш (босма ёки електрон – бу кўпинча сизнинг кира олиш имкониятингиз билан боғлиқ);
• иккиламчи манбаларни топиш, ўқиш ва янгилаш;
• бошланғич органни топиш, ўқиш ва янгилаш (ишлар, низомлар ва қоидалар);
• агар керак бўлса, процедура қоидаларига, ахлоқий, ҳуқуқий ва бошқа материалларга қаранг;
• қидирув натижаларига қараб юқоридаги амалларни зарурат бўлганда такрорланг.
Интернетда ёки маҳаллий кутубхонада қидириш орқали маълум бир мавзу бўйича тадқиқот кўрсатмалари, йўриқномаларини топишингиз мумкин.

Ҳуқуқий манбалар ва уларнинг қандай турлари мавжуд?
"Ҳуқуқ манбаи" – қонунни ёки норматив давлат иродасини ифодалашнинг обектив ташқи шакли бўлиб, ҳужжат ёки одат шаклида ифодаланган ва мажбурийлик маъносига ега ҳуқуқий нормалар мажмуидир.
Ҳуқуқшунослик илмида қуйидаги ҳуқуқ манбалари мавжудлиги қайд етилади:
1. Моддий маънода ҳуқуқнинг манбаи бу ҳуқуқнинг мазмунини, жамиятнинг моддий шароитларини белгиловчи сабаблардир. Бунга иқтисодий, сиёсий, ижтимоий, ҳуқуқий ва бошқа шартлар киради.
2. Идеал маънода ҳуқуқнинг манбаи – ҳуқуқни англаш ва асослашнинг номоддий омиллари. Бунга фалсафий манбалар (мутлақ қонун ғояси, олий ақл, Худо), давлат мафкураси ва шахснинг ҳуқуқий онги тўғрисида қарашларни киритишимиз мумкин.
3. Расмий ҳуқуқий маънода қонун манбаи – бу ҳуқуқий нормаларни бирлаштириш ва ифодалаш шаклидир, бу уларга умумий мажбурий расмий хусусият беради.
4. Юридик фан асосан қонун манбаларини расмий ҳуқуқий маънода ўрганади (бошқача айтганда – расмий ҳуқуқ манбалари, ҳуқуқ манбалари, ҳуқуқ шакллари).
5. Ҳуқуқнинг асосий расмий ҳуқуқий манбаларига норматив-ҳуқуқий ҳужжат, ҳуқуқий прецедент ва ҳуқуқий одат киради. Юридик фанда кўрсатилганлардан ташқари, ҳуқуқий таълимот ва ҳуқуқий шартнома каби қонун манбалари ҳам мавжуд.
Ҳуқуқ манбалари икки катта турга бўлинади: