1-mavzu. Turk tilida ot so’z turkumi (TÜRKÇede iSİM) Tayanch so’z va iboralar

Javobni ifodalovchi undov so’zlar (cevap edatları)

Ushbu turga kiruvchi undov so’zlar tasdiq yoki inkorni ifoda etadi: evet, hayır, yok, değil, peki, hay hay kabi. Shuningdek, bu guruhga he, efendim, tabii, elbette kabi so’zlarni ham kiritish mumkin. Bulardan efendim so’zini olsak, ushbu so’z ayni vaqtda nutqda xitob, murojaat, savolni ham ifodalab keladi.

Turk tilida iyi, güzel, olur, olmaz, oldu kabi mustaqil so’zlar ham javobni ifodalovchi undov so’z sifatida qo’llanadi. Javob undov so’zlari ham har doim kuchli urg’u bilan aytiladi. Turkcha gerçekten (hakikaten), kuşkusuz (şüphesiz), belki, demek so’zlari turk tilshunosligida undov so’zlar jumlasiga kiritiladi (o’zbek tilshunosligida bu so’zlarni modal so’zlar deb ataymiz).

Turk tilida aslida mustaqil so’z bo’lgan, lekin nutqda undov so’z vazifasida qo’llanib kelinayotgan aferin, Allah, Allah, Tanrım, Yarabbi, yazık, sakın so’zlaridan tashqari, Allah aşkına, Aman Tanrım, Aman Yarabbi, Allahını seversen, hadi canım sen de, hadi oradan kabi turg’un birikmalar ham nutqda undov ma’nosida, bir so’z kabi qo’llanadi.