1-mavzu: Birinchi jahon urushidan keying davrda Xitoy. Reja

3. Jahon iqtisodiy inqirozi yillarida Fransiya.
Fransiyada, 1929 yilda boshlangan jahon iqtisodiy inqirozi kechroq, 1930 yildan boshlandi. Chunki bu mamlakatda jahon urushida xarob bo‘lgan xo‘jalikni tiklash strategik qurilish sanoat mashina uskunalarini yangilash davom etmoqda edi.
Inqiroz Fransiyada bir necha yillarga cho‘zilib ketdi ishlab chiqarishning ba’zi tarmoqlari esa ikkinchi jahon urushigacha inqirozdan qutila olmadi, mahsulot ishlab chiqarish hajmi qisqardi, sanoat mahsulotining uchdan biri, qishloq xo‘jalik mahsuloti va tashqi savdoning beshdan ikkisi, milliy daromadning uchdan biri qisqarib ketdi.
Ishchilarning ish haqi 40% ga kamaytirildi. Ishchilar ish haqining umumiy fondi 23 mlrd. frankka kamayib ketdi. Shtraflar olish avjiga chiqib ketdi.Ishlab chiqarish tobora ixchamlashtirilib, mehnat jarayoni jadallashtirildi va ish kuni 10-12 soatga uzaytirildi.
Xotin-qizlar va bolalar haddan tashqari ekspluatatsiya qilindi. Narx-navo ko‘tarildi. Egri soliqlar oshdi. Ishsizlar ko‘payib ularning soni 1,5 mln. kishidan oshdi, ishchilarning 50 % butunlay va qisman ishsiz qoldi.
Inqiroz mamlakatdagi siyosiy beqarorlikni kuchaytirdi va hukumatdagi guruhlar o‘rtasidagi kurashning avj olishiga olib keldi. Faqat 1937 yildagina Fransiya sanoati va tashqi savdosi inqirozdan oldingi darajaga qaytdi, biroq 1938 yilda yangi tanazzul boshlandi va u deyarli ikkinchi jahon urushi boshlangunga qadar davom etdi.
1926 yildan boshlab Fransiya burjuaziyasining an’anaviy yirik partiyalari Fransiyada hokimiyat tepasiga keldi. Ammo, 1929 yil noyabr oyidan 1932 yil may oyigacha mamlakatda 8 Fransiya burjua partiyalaridan tashkil bo‘lgan hukumat almashdi.
1932 yil may oyidagi saylovlar Fransiya inqirozning ikki yili davomida so‘lga qarab burilganini ko‘rsatdi. Saylovlar sotsialistlar va radikal-sotsialistlar blokiga g‘alaba keltirdi. Yangi hukumatni yana Eduard Errio boshqardi.
1932 yil dekabr oyidan 1934 yil yanvar oyiga qadar Fransiyada so‘llarning 5 hukumati almashdi va ularning har biri uch oydan oz hukmronlik qildi. Ularning eng so‘nggisi Eduard Dalade (1884-1970 yillar) hukumati bo‘ldi.
1932-1933 yil iyul oylarida “Fransuz birdamligi”, “fransistlar” degan yangi fashistik partiya va ittifoq tuzildi. Ilgari tuzilgan “Jangovar krestlar”, “fransuz harakati” kabi fashist tashkilotlari aktivlashdi.