1-ma’ruza umumiy tilshunoslikdan ma’lumot. Milliy til va adabiy til. Fonetika haqida umumiy ma’lumot reja

2. Agglyutinativ (ing. agglutinative – “yelimlangan”, “yopishtirilgan” degani) tillarda qo‘shimchalar o‘zgarmas asosga qo‘shilib keladi va shu tariqa so‘zlar o‘zaro bir birlariga bog‘lanadi.

Agglyutinativ tillarga turkiy tillar, shu jumladan, o‘zbek tili, fin-ugor tillari, dravid, indonez, hindu tillari va boshqalar, shuningdek, alohida tillar hisoblanmish yapon va koreys tillari kiradi.

Agglyutinativ tillarning o‘ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:

1) qo‘shimchalar asosdan keyin qo‘shiladi: kitob-lar-ning.

2) har bir qo‘shimcha asosan bitta grammatik ma’noni ifodalaydi: maktablarga so‘z shakli tarkibidagi –lar qo‘shimchasi ko‘plik ma’nosini, -ga affiksi yo‘nalish ma’nosini ifodalaydi.

3) o‘zak va qo‘shimchaning chegarasi aniq bilinib turadi, ya’ni ular qo‘shilib ketmaydi.

4) qo‘shimchalarning qo‘shilishida ham o‘ziga xos tartib mavjud: oldin so‘z yasovchi, keyin shakl yasovchi, undan keyin so‘z o‘zgartuvchi qo‘shimcha qo‘shiladi: gul-zor-lar-dan.