1. iqtisodiyotga kirish

Iste’molchilar va tadbirkorlar uchun tanlash va harakat qilish erkinligi. Bozor tizimi tadbirkorlik va tanlov erkinligining muhimligini aniq belgilab beradi. Iste’molchilar o‘zlari xohlagan narsalarni sotib olishlari mumkin, o‘z navbatida korxonalar- kerak deb topgan narsalarni ishlab chiqarish va sotishlari mumkin va nihoyat resurslarni yyetkazib beruvchilar, qo‘llaridagi material va ishchi kuchi resurslarini o‘z xohishlariga ko‘ra joylashtirishlari mumkin. Bundan ko‘rinadiki, iste’molchilar bir narsani talab qilganda, korxonalar butunlay boshqa narsani ishlab chiqarishni tanlashadi. Unda nima uchun iqtisodiyot bunday holatda to‘liq betartiblik holatiga tushmaydi, degan savol tug‘iladi. Chunki, iqtisodiy jarayonlar raqobatli narx mexanizmi yordamida muvofiqlashtiriladi va tartibga solinadi. Korxona o‘zi istagan tovarlarni ishlab chiqara olmaydi, bu nuqtayi nazardan ular “erkin” emaslar. Iste’molchilarning qarorlari ba’zi mahsulotlarni daromadli qiladi, boshqalarini esa aksincha ishlab chiqarishda zarar ko‘radigan holga keltiradi, qanday mahsulotni ishlab chiqarish to‘g‘risida qaror qabul qilishda firmaning tanlash erkinligi cheklangan bo‘ladi. Korxonalar ishlab chiqarish uchun tanlagan mahsulot xususidagi qarorlarini iste’molchilar tanlovi bilan kelishtirishlari lozim aks holda zarar ko‘rishlari hatto bankrot bo‘lishlari mumkin.