1. Aramonifikatsiya jarayoni va mochevinaning parchalanishi Nitrifikatsiya va denitrifikatsiya jarayonlari

Bakterial o'g'itlar
Tuproqdagi mikrobiologik jarayonlarga va mikroblarga bakte-riologik o'g'itlar kuchli ta'sir ko'rsatadigan omillardan biri hisob-lanadi. Bakterial o'g'itlar xilma-xil boiadi: nitragin, azotobaktcrin, fosfobakterin, AM В va boshqalar. Turli dukkakdosh o'simliklarning urug'iga ekishdan oldin nitragin bilan ishlov berilsa (1 ga yerga ekiladigan urag' uchun 5-10 g nitragin kerak), ularaing hosili o'rta hisobda 10—15% yuqori bo'ladi.
Nitragin tarkibida aktiv tugunak bakteriyalari bo'ladi, ular ko'plab atmosfera azoti to'playdi va hosilni oshiradi. Shuningdek, hosilning sifati ham yaxshilanadi, ya'ni ko'p miqdorda oqsii, aminokislotalar va В guruhga mansub vitaminlar sintezlanadi.
Nitragin turli shaklda: torfli aralashma, tuproqli aralashma, agarli aralashma va suyuq holda ishlab chiqariladi. Shulardan eng ko'p ishlatiladigani torfli aralashma bo'lib, bu aralashmadan AQSH, Avstraliya, Yangi Zelandiya, Kanada, Hindiston va Yev-ropa mamlakatlarida keng foydalaniladi.


Azotobakterin va AMB preparati
Azotobakterin tarkibida azotobakler bo'ladi, uni tayyorlash uchun azotobakter agarH muhitda o'stiriladi. 1 grammida 40 mln azotobakter hujayrasi bo'ladi, 1 ga yerga ekiladigan urug'lar uchun 10—15 g azotobakterin yetarlidir.
Bu preparat tarkibida turli bakteriyalar: ammonifikatorlar, azotfiksatorlar, sellulozani parchalovchilar ham uchraydi. Bu bak­teriyalar tabiiy unumdor tuproqlarning asosiy mikroflorasini tashkil etadi. Shuning uchun avtoxton mikroflora deb ataladi. Odatda, kech kuzda va qish oylarida nordon tuproqlarda nam ko'p bo'lishi va tuproq temperaturasining pasayib ketishi natijasida mikroorga-nizmlarning faolligi pasayib ketadi. Shuning uchun har gektar yerga 250 kg dan AMB preparati solinsa, yaxshi natija beradi. 10-jadvalda AMB preparatining qo'llanishi natijasida hosildor-likning ortishi darajasi ko'rsatilgan.
10-jadval AMB preparatining hosilning ortishiga ta'siri

O'simliklar	Hosil (ga/s)			Hosilning ortishi
	nazorat	AMB	ga/s		%
Beda-62 Xashaki lavlagi Kartoshka	26,2 136,0 80,0	30,4 229,0 110,9	4,2 93,9 30,9		16,0 68.4 38,6

Hozirgi vaqtda AMB preparati ko'proq issiqxonalarda yetish-tiriladigan o'simliklar uchun ko'proq ishlatiladi. Buning uchun issiqxonalardagi go'ng ustiga 30—40 sm qalinlikda AMB preparati sochiladi va uch hafta shu holda saqlanadi. Keyin bu yerda ko'chat yetishtiriladi. Ko'chatlar olingandan keyin go'ng sabzavotlarni o'g'it-Iash uchun ishlatiladi.