1-amaliy topshiriq Mavzu : Talab va taklif qonuni Bajardi : Muhammatov Erkin Tekshirdi : Babaxanova Dildora

Yakka talab- Har bir iste'molchining, ya'ni alohida shaxs, oila, korxona, firmaning tovarning shu turiga bo`lgan talabidir.
Bozor talabi- Bir qancha iste'molchilarning shu turdagi tovar va xizmatlarga bo`lgan talablari yig`indisidir.Bozor talabi D harfi bilan belgilanadi.(ingl.demand-talab).
Individual, ya'ni yakka talab ham, bozor talabi ham miqdor jihatdan aniqlanadi, lekin bu miqdor har doim ham bir xil bo`lib turmaydi, balki o`zgaruvchan bo`ladi. Talab miqdorining o`zgarishiga bir kancha omillar ta'sir qiladi. Ularning ichida eng ko`p ta'sir qiladigan omil narx omilidir. Narx va sotib olinadigan tovarlar miqdori o`rtasida bo`ladigan bog`liqlikni quyidagi jadval ma'lumotlari asosida qarab chiqamiz.
1 kg un narxi(so`m) Talab qilinadigan un miqdori (kg)
200 10
160 13
120 17
80 25
20 50
Bundan xulosa shuki, tovarga narxning pasayishi sotib olinadigan tovar miqdorining o`sishiga va aksincha, narxning o`sishi uning miqdorining kamayishiga olib kelardi.
Agar bu ma'lumotlarni grafikka ko`chirsak quyidagi holatni kuzatamiz.Q o`qi bo`ylab talab miqdorini, R o`qi bo`ylab narxni joylashtiramiz. Nuqtalarini birlashtirib talabning egri chizig`i yo`nalishiga ega bo`lamiz. Talab egri chizig`ini D harfi bilan belgilaymiz.

Talab harakatining chizma ifodasi.

P D

2
200 1


3
160



4
120



5
80


20 D

0 10 13 17 25 50 Q
67
Demak narx bilan talab miqdori o`rtasida teskari bog`liqlik mavjud ekan. Bu bog`liqlik talab qonuni deyiladi.
Talab qonuni - mahsulot narxi va sotib olinadigan tovar miqdori o`rtasida bo`ladigan teskari yoki qarama-qarshi bog`liqlikning mavjudligidir.
Shuning uchun ham iste'molchilar mahsulotning qo`shimcha birligini narxi pasayib borgan sharoitdagina xarid qilib oladilar. Bu degan so`z, masalan, xaridorga oyoq kiyim kerak, chunki u yalang oyoq yura olmaydi. Ikkinchi juft oyoq kiyim, uni almashtirib turish imkonini beradi, lekin uning nafligi pastroq, chunki xaridor yalang oyoq emas, uni kiyadigani bor. Uchinchi va to`rtinchi juft oyoq kiyimining nafligi pasayib boraveradi.
Naf deb tovar va xizmatni iste'mol qilishdan keladigan qoniqishga aytiladi.
Talabning o`zgaruvchanligi faqat tovar narxigagina emas, balki boshqa bir qator omillarga ham bog`liq :

• 
  Xaridor didiga.
  
• 
  Xaridor daromadiga.
  
• 
  O`rinbosar hamda bir-biriga bog`liq tovarlarga.
  
• 
  Xaridorlar soniga.
  
• 
  Kutiladigan o`zgarishlarga.
  

Ijtimoiy- iqtisodiy taraqqiyot davomida ehtiyojlar ham yuksalib boradi, talab ham o`sadi.