Хўжалик юритувчи субъектлар молияси

Toshkent moliya instituti

1-Mavzu:Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlarni moliyaviy isloh qilish

Charl'z Dikkens (Charles Dickens)
(1812-1870yy yashab o‘tgan ingliz yozuvchisi) Aksariyat insonlar imkoniyatlarini qo‘ldan chiqarib qo‘yishadi, chunki u kombinezon kiygan va ko‘rinishidan ishni eslatadi.

Большинство людей упускают свои возможности. Потому что она бывает одета в комбинезон и с виду напоминает работу.

Reja:

• Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar moliyasining iqtisodiy mohiyati va vazifalari.
• Tijorat asosida faoliyat yurituvchi korxona va tashkilotlar moliyasi.
• Notijorat tashkilotlari moliyasining xususiyatlari.
• Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar moliyaviy manbalarining tarkibi.

1. Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar moliyasining iqtisodiy mohiyati va vazifalari.

Yuridik shaxs
O‘z mulkida, xo‘jalik yuritishida yoki operativ boshqaruvida alohida mol-mulkka ega bo‘lgan hamda o‘z majburiyatlari yuzasidan ushbu mol-mulk bilan javob beradigan, o‘z nomidan mulkiy yoki shaxsiy nomulkiy huquqlarga ega bo‘la oladigan va ularni amalga oshira oladigan, majburiyatlarni bajara oladigan, sudda da'vogar va javobgar bo‘la oladigan tashkilot yuridik shaxs hisoblanadi.
Yuridik shaxs davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan boshlab tashkil etilgan hisoblanadi.
Yuridik shaxslar mustaqil balans yoki smetaga ega bo‘lishlari kerak.
15 O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2004 y., 24-son, 272- modda. 46
Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar moliyasi moliya tizimining mustaqil sohasidir. Uni boshqacha nomda mulkchilikning turli shaklidagi korxona va tashkilotlar moliyasi deb ham atash mumkin.
Moliya tizimining ana shu sohasida daromadlarning asosiy qismi shakllanadi va ular, oxir oqibatda davlat tomonidan o‘rnatilgan qoidalarga muvofiq ravishda qayta taqsimlanib, barcha darajadagi byudjetlar va nobyudjet fondlarining daromadlarini shakllantiradi.
Bir vaqtning o‘zida, tijorat korxonalari va tashkilotlari moliyasi muhim ahamiyat kasb etib, aynan shu yerda moliyaviy resurslarning asosiy qismi shakllantiriladi. Mamlakatning umumiy moliyaviy ahvoli ana shu korxonalar moliyasining ahvoli bilan belgilanadi.