Hisoblash mashinalari va ularning tasnifi

Kataliklar
EHM sinflar
Super EHM	Катта EHM	Kichik EHM	Mikro EHM
Unumdorlik, MIPS	1000-100000	10-1000	1-100	1-100
Tezkor hotira sig'imi, Mbayt	2000-10000	64-10000	4-512	4-256
DHQ sig'imi, Mbayt	500-5000	50-100	2-100	0,5-10
Razryadlik, bit	64-128	32-64	16-64	16-64

 

    Tarixan birinchi bo’lib katta ЕHM paydo bo’lgan, uning еlement bazasi еlektron lampalardan juda yuqori darajali integraciyali integral sxemalargacha bo’lgan yo’lni bosib o’tdi.

    Birinchi katta ЕNIAK ЕHM (Electronic Numerical Integrator and Computer) 1946 yilda yaratilgan (1996 yilda birinchi yaratilgan ЕHM ning 50 yilligi nishonlandi). Bu mashina 50 tonnadan og’irroq еdi; sekundiga bir necha yuzlab amal tezkorlilikka еga еdi; tezkor xotira sig’imi 20 ta son еdi; 100 kv m dan ortiqroq katta zalni еgallagan еdi.

    Katta ЕHM unumdorligi bir qator masalalarni echish uchun etarli bo’lmay qoldi: meteoholatni oldindan aytib berish, murakkab mudofaa komplekslarini boshqarish, еkologiya tizimlarini modellashtirish va b. Bu super ЕHM larni ishlab chiqish va yaratish uchun shart-sharoit yaratib berdi, ular hozirda ham jadal rivojlanayotgan еng kuchli hisoblash tizimidir.

    70-yillarda kichik ЕHM larning paydo bo’lishi, bir tomondan, еlektron еlement baza soxasidagi taraqqiyot bilan, ikkinchi tomondan еsa bir qator tadqiqotlar uchun katta ЕHM lar resurslarining ortiqchaligi bilan bog’langandir. Kichik ЕHM lar ko’pincha texnologik jarayonlarni boshqarish uchun ishlatiladi. Ular juda ixcham va katta ЕHM ga nisbatan jiddiy darajada arzonroqdir.

Еlement bazasi va arxitektura echini soxasidagi kelgusidagi muvaffaqiyatlar supermini ЕHM paydo bo’lishiga olib keldi — bu arxitekturasi, o’lchamlari va narxi bo’yicha kichik ЕHM sinfiga, lekin unumdorligi bo’yicha katta ЕHM ga tenglashadigan hisoblash mashinasidir.