Hisob va audit

4.Kichik korxonalarda bank kreditlaridan samarali foydalanishning omilli tahlilini rivojlantirish yo’nalishlari

Korxonalar bank kreditlari jalb qilishdan asosiy maqsad moliyaviy mablag‘ga bo‘lgan ehtiyojni qoplash hisobiga faoliyatni yuqori foyda bilan yakunlashga erishishdir. Bank kreditlaridan samarali foydalanganligini kompleks tahlil metodi yordamida tahlil qilish aniq va to‘liq baholash imkonini beradi.

Bank kreditlaridan samarali foydalanishni tahlil qilishning kompleks metodi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
- korxona likvidlilik ko‘rsatkichlari va balans likvidligi tahlili;
- korxona mablag‘lari aylanishini tahlili;
- korxona faoliyati samaradorlik ko‘rsatkichlari tahlili;
- moliyaviy barqarorlik ko‘rsatkichlari tahlili;
- bank kreditlaridan samarali foydalanishni skoring modeli
Korxona likvidlilik ko‘rsatkichlari va balans likvidliligi tahlili. Balans likvidliligi tahlili korxonalarning bank kreditlaridan samarali foydalanishni tahlilida muhim bosqichlardan biri hisoblanadi. Balans likvidliligi(aylanuvchanligi)ni baholashda aktivlar, kapital va majburiyatlar harakatchanligi va to‘lov muddat bo‘yicha qo‘yidagicha tarkiblanadi
Balans aktiv va passiv moddalarining likvidliligi bo‘yicha tarkiblanishi
6-jadval

Quyidagi shartlar bajarilganda korxona balansi likvid hisoblanadi:

A1 > P1 – korxonaning tez to‘lanishi kerak majburiyatlari yuqori likvidli aktivlar bilan qoplanishi.
A2 > P2 – korxonaning qisqa muddatli passivlarini tez sotiluvchi aktivlari bilan qoplanishi.
A3 > P3 – korxonaning uzoq muddatli passivlarini sekin sotiluvchi aktivlar bilan qoplay olishi.
A4 < P4 – korxonaning doimiy passivlari qiyin sotiluvchi aktivlaridan yuqori bo‘lishi.
Balans likvidligi tahlilida korxonaning majburiyatlarini mablag‘lari bilan qoplay olishini ko‘rishimiz mumkin. Balans likvidliligi tahlili aktivlar va passivlar tarkibini baholash imkonini beradi. Keyingi bosqichda korxona likvidlilik ko‘rsatkichlari tahlilini ko‘rib o‘tamiz va qo‘yidagi likvidlilik koeffitsientlarini hisoblaymiz: joriy likvidlilik koeffitsienti, tez likvidlilik koeffitsienti va mutloq likvidlilik koeffitsienti