Hisob-kitoblar va majburiyatlar hisobi

3.2. AMALIY MASHG‘ULOTLAR

3-MAVZU

HISOB-KITOBLAR VA MAJBURIYATLAR HISOBI

№ 1-misol.

2019 yil noyabr oyida “A” tashkilot (mol etkazib beruvchi - MEB) “B” tashkilotga ta’minot shartnomasiga muvofiq (xaridor) 42 258 000 so’m miqdorida mahsulot (alohida QQS summasi 6 338 700 so’m) etkazib berdi. Hisoblangan 6 338 700 so’m summasidagi QQS byudjetga to’landi. Tashkilot hisob siyosatida hisoblash usulidan foydalanadi.
Jo’natilgan mahsulotlar tannarxi 21 150 000 so’mni tashkil etdi.
Xaridor tomonidan shartnoma ko’rsatilan muddatda to’lov bo’lmadi, shuning uchun “A” tashkiloti “C” tashkilot (debitorlik qarz xaridori) bilan debitorlik qarzini sotish uchun da’vo huquqini o’tkazish shartnomasini tuzdi. Shartnoma qiymati 45 075 000 so’m va alohida QQS summasi 6 761 250 so’m. “C” tashkiloti shartnomaga muvofiq, shartnomada ko’rsatilgan summani ertangi kun “A” tashkilotning hisob raqamiga 51 836 250 so’m (QQS bilan) o’tkazib berdi.
Ushbu xo’jalik operatsiyalarini hisobvaraqlarda aks ettiring?

Xo’jalik operatsiyalari mazmuni	Summa (so’m)	Hisobvaraqlarning bog’lanishi
		Debet	Kredit
Mahsulot jo’natilgandan so’ng operatsiyalarni hisobga olish
“B” tashkilotiga jo’natilgan tovarlar qiymati aks ettirildi	42 258 000	4010	9010
QQS summasi aks ettirildi	6 338 700	4010	6410
Sotilgan mahsulotni haqiqiy tannarxi hisobdan chiqarildi	21 150 000	9110	2810
Mahsulot sotishdan olingan daromad hisobvarag’i yopildi	42 258 000	9010	9910
Sotilgan mahsulotni haqiqiy tannarxi hisobvarag’i yopildi	21 150 000	9910	9110
Foyda solig’i hisoblandi ((42 258 000 so’m – 21 150 000 so’m = 21 108 000 so’m) x 15%)	3 166 200	9810	6410
Mahsulot sotishdan moliyaviy natija (foyda) aks ettirildi (42 258 000 so’m – 21 150 000 so’m – 3 166 200 so’m)	17 941 800	9910	8710
QQS byudjetga o’tkazildi	6 338 700	6410	5110
Byudjetga foyda solig’i o’tkazildi	3 166 200	6410	5110